وب 3 چیست؟ web 3 چگونه کار می کند؟ با ویدیو

قطعا یکی از مهم ترین و تاثیر گذار ترین اختراعات بشری، اختراع اینترنت بود. اینترنت دنیای وسیع و گسترده ما رو به معنای واقعی کلمه، به یک دهکده جهانی تبدیل کرد. امروزه با اینترنت، تراکنش ها و مبادلات مالی، آموزش مجازی، ارتباطات سریع و آنی و ده ها کار دیگه رو با سرعت و کیفیت بالا میشه انجام داد. اینترنت و وب تغییرات و تحولات زیادی در زندگی بشری ایجاد کردن و همه جوانب زندگی رو تحت تاثیر قرار دادن. یکی از شیوه ای برقراری ارتباط و گردش اطلاعات در اینترنت صفحات وب هستش.

وب امروزی که استفاده می کنیم نسل دوم این فناوری هستش و جهان در آستانه ورود به نسل سوم این فناوری یعنی وب 3 هستش. مفهوم وب 3، تمرکز بر یک اینترنت غیر متمرکز دارد. از اونجایی که این مقوله شاید برای خیلیا ناشناخته باشه، تصمیم گرفتیم در قالب یک مقاله و همچنین ویدیو آموزش ارز دیجیتال این موضوع رو بررسی کنیم. در این مقاله به موضوعات وب 3 چیست، تاریخچه وب و همچنین کارکرد و آینده وب 3 خواهیم پرداخت. برای کسب اطلاعات لازم در مورد مفهوم وب 3 این مقاله رو کامل بخونید و ویدیو آموزشی اون رو تماشا کنید. در بخش نظرات منتظر سوالات و نظرات شما هستیم.

سیر تکامل اینترنت و تاریخچه وب

اینترنت امروزی که باهاش در ارتباطیم در حوالی دهه هشتاد میلادی متولد شد و از اون موقع تا به حالا تحولات زیادی داشته، در این قسمت به بررسی سیر تکامل اینترنت و تاریخچه وب می پردازیم. 

•    وب 1:

تصور اینترنت بدون گوگل، فیسبوک، انیستاگرام و همچنین سایت ها و پلتفرم های محبوب دیگه برای نسل ما بسیار سخته. اما شکل کلاسیک اینترنت دقیقا به همین شکل شروع شد. از اواسط دهه‌ ی 90 میلادی تا اوایل سال 2000 رو می تونیم عصر اینترنت کلاسیک نام گذاری کنیم. در اون موقع افراد اینترنت رو با اسم اصلی‌ اون یعنی شبکه‌ی جهانی وب (world wide web) می شناختن. در این نسل از اینترنت کاربران نمی‌ تونستن تصاویر خودشون رو به اشتراک بذارن یا برای نمونه، وبلاگی در مورد فلان مطلب رشته علمی بسازن. در اون دوره اغلب محتوا ها توسط کسب‌ وکار ها، روزنامه ‌ها و سازمان‌ ها تولید میشد. دوران وب 1 زمانی بود که مردم بجای استفاده از گوگل یا Bing از Netscape و Asked Jeeves برای جست و جوی عکس های محدودی که در این فضا قرار داشت، استفاده می کردن. اغلب وب سایت ها در عصر وب 1 به شکل Read – only یا صرفا خواندنی بودن و کاربر نمی تونست محتوایی اضافه کنه یا کامنتی بسازه. مفهومی به نام استریم ویدیو وجود نداشت و شاید دانلود یک آهنگ یک روز تمام طول می کشید. برای اتصال به این اینترنت Dial – up لازم بود و حین اتصال خط تلفن قطع میشد.

•    وب 2 :

در اوایل سال 2000 سیر توسعه و پیشرفت اینترنت در یک نقطه‌ تاریخی قرار گرفت. این پدیده می‌ تونست مسیر یک ‌طرفه ای رو در پیش بگیره و مثل کتابخونه ‌ای کسل‌کننده باشه یا به اختراعی تعیین کننده تبدیل بشه که تمام آدم ها از سراسر نقاط دنیا رو به هم وصل کنه. خوشبختانه اینترنت مسیر دوم رو در پیش گرفت. با ظهور شبکه های اجتماعی (Social Networks) افراد تونستن محتوا های مختلف رو در شبکه به اشتراک بذارن و فصل تعاملات در اینترنت شروع شد. با پایان نسل وب 1، اتصال ‌های Dial – up تقریبا به فراموشی سپرده شدن. اشتراک‌ گذاری محتوا در دنیا فراگیر شد. بازی ‌های آنلاین توسعه پیدا کردن و امکان تعامل چند بازیکن در محیط بازی فراهم شد. فیسبوک به ارتباط بیشتر افراد کمک کرد و اینستاگرام امکان بارگذاری تصاویر از تلفن های هوشمند رو فراهم کرد.
بعد از بررسی دو نسل قبلی از اینترنت و وب، به نسل سوم این فناوری یعنی وب 3 می رسیم. وب 3 چیست و قراره چه تحولی در اینترنت جهانی ایجاد کنه. این موارد رو در ادامه مقاله با هم بررسی خواهیم کرد.

وب 3 چیست ؟

اما نسل سوم این فناوری یا وب 3 دقیقا چیست و چه تفاوت هایی با نسل های گذشته داره. این فناوری به طور کلی به عنوان سومین و آخرین فاز تکامل اینترنت شناخته میشه. در وب 1 ما شاهد یک محیط استاتیک و یک طرفه بودیم که در گذار به نسل دوم وب (وب 2) به یک محیط داینامیک و پویا با قابلیت تعامل پذیری رسیدیم. در وب 3 هدف گذر از وب داینامیک به وب غیر متمرکز هستش. در نسل های اول و دوم وب، داده های و اطلاعات و همچنین سیستم های گرداننده این اطلاعات تحت مدیریت شرکت های متمرکز و شناخته شده ای هستن. به عبارتی مدیریت جریان گردش اطلاعات تحت سیطره غول های فناوری و نهاد های متمرکز هستش. وب 3 اومده تا از این پدیده، تمرکز زدایی کنه و داده ها و اطلاعات تحت مالکیت و کنترل موجودیت ها و نهاد های متمرکز نباشن. وب 3 تکاملی برای اینترنت هستش که هدایت و کنترل وب رو به صاحبان اصلی اون یعنی کاربران انتقال میده. تحقق این مهم توسط پتانسیل های فناوری هایی مثل بلاکچین امکان پذیر میشه که قابلیت پیاده سازی یک شبکه همتا به همتا (Peer to Peer) رو بین کاربران فراهم می کنن. در نسل سوم وب، حریم خصوصی کاربران حفظ میشه و شرکت های فناوری نمی تونن با داده های خصوصی کاربران تجارت کنن یا منابع اطلاعاتی رو فیلتر کنن و به انحصار خودشون در بیارن.

مقاله پیشنهادی: معرفی بهترین ارزهای Web3

وب 3 چگونه کار می کند؟

به احتمال زیاد هنگام خرید آنلاین در فروشگاه ها با پیشنهاد خرید محصولات مشابه مواجه شدید. در این پلتفرم ها، وب‌ سایت از رفتار مشتری یاد می گیره و پیشنهاد هایی بر همون اساس سلیقه مشتری ارائه میده. وب ۳ هم از مکانیزم ‌های یادگیری و الگو برداری استفاده می کنه. به عبارت ساده تر، اینترنت از رفتار و تاریخچه فعالیت های شما، محتوا هایی که ممکنه برای شما مفید باشن رو پیشنهاد میده. البته این فقط یکی از امکانات وب 3 خواهد بود. شاخصه دوم در وب 3، ارتباطات همتا به همتا بین دو کاربر و بدون واسطه می باشد. این شاخصه شامل تمام کاربرد های اینترنت میشه. برای نمونه در وب 3 به عوض استفاده از گوگل درایو یا دراپ ‌باکس برای ذخیره‌ سازی، توزیع و اشتراک ‌گذاری فایل ‌ها و اطلاعات احتمالا از پلتفرم ‌هایی مثل Storj ،Siacoin وFilecoin استفاده خواهیم کرد. همچنین ممکنه به جای برقراری ارتباط از طریق واتس آپ، زوم یا اسکایپ از پلتفرم‌هایی مثل‌ Status استفاده کنیم. شاید در مقطع کنونی پلتفرم هایی مثل فیس بوک، توییتر یا انیستاگرام ابدی و غیر قابل جایگزینی به نظر برسن اما در طول تاریخ همواره شاهد بودیم که چنین چیز هایی هم دچار تغییر و تحول و جایگزینی شدن. شاید در آینده و در بستر وب 3 شاهد شکل جدیدی از شبکه های اجتماعی مثل Hive یا Alaska باشیم و اینا جایگزین شبکه های اجتماعی کنونی بشن. حتی گوگل کروم هم می تونه با پلتفرم هایی مثل Brave که امنیت بالاتری ارائه میده و بیشتر حامی حریم خصوصی کاربر هستش، جایگزین بشه.

تمام جایگزین ‌های پلتفرم های کنونی تمرکز بر افزایش کنترل کاربران بر داده ها خواهند داشت و حریم خصوصی رو ارتقا خواهند بخشید و به بهبود پروتکل‌ های امنیتی، ناشناس بودن و پیشگیری از سوء استفاده‌ های شرکت های فناوری از داده‌ ها یا کنترل کامل اونا بر جریان گردش اطلاعات کمک خواهند کرد.

بررسی مزایای وب 3

در این بخش از مقاله وب تری چیست؟ مزایای نسل سوم از وب رو با هم بررسی می کنیم.

1.    عدم تمرکز:

در وب 3 هیچ نهاد مرکزی قادر به کنترل جریان اینترنت نیست و دولت‌ ها یا دیگر سازمان ‌های با نفوذ نمی‌ تونن مانع از دسترسی کاربران به شبکه‌ی جهانی وب یا بخشی از اون بشن. این مدل شبکه، بر پایه‌ بلاکچین اتریوم بنا میشه که به‌ شکل سیستمی با رمزنگاری کارآمد و قابل اعتماد کار می‌کنه.

2.    مالکیت بر داده ها و اطلاعات:

زمانی که وب 3 در عمل پیاده سازی بشه دیگه شرکت‌ های بزرگی مثل آمازون، فیسبوک یا گوگل نمی تونن از سرور هاشون برای ذخیره‌ سازی داده‌ های کاربران استفاده کنن. در عوض کاربران کنترل کاملی روی اطلاعات خودشون از جمله جزییات تراکنش های مالی، جزئیات لاگین و سایر داده‌ ها و اطلاعات خواهند داشت. همواره شرکت هایی که داده ها رو روی سرور های متمرکز شون نگه داشتن، از این مورد سو استفاده داشتن و با دسترسی به داده های مهم و خصوصی کاربران، تجارت اطلاعات راه انداختن.

3.    متا دیتای معنایی:

یکی از مهم‌ترین ارکان نسل سوم وب، متاد یتای معنایی خواهد بود. با این پدیده وب قادر به درک نماد ها، کلمات کلیدی، متن‌ ها و معنای همه اونا و ارتباط فی ما بین خواهد بود. به عنوان نمونه شبکه می تونه ایموجی لبخند قدیمی رو که با دو نقطه و یک پرانتز ساخته میشد درک کنه و اون رو در معنای ذاتی خودش به عنوان لبخند انسان یا علامت خوشحالی تفسیر کنه و نه صرفا به عنوان یک کاراکتر. به طور کلی در وب 3 بین تمامی عناصر روابط معنا داری وجود داره و این عناصر با یکدیگر در تعامل هستن. 

4.    سرویس های توقف ناپذیر:

داده ‌ها در وب 3 روی نود های متعددی توزیع شدن و ذخیره سازی اونا به شکل غیر متمرکز هستش. چنین سیستمی تضمین می‌کنه که همیشه نود های پشتیبان کافی برای تامین زنجیره و پیشگیری از خرابی سرور ها وجود خواهد داشت. به عبارت ساده تر، اینترنت هرگز به دلیل خرابی سرور غیر فعال یا متوقف نخواهد شد. 

5.    هویت سازی سه بعدی (متاورس):

احتمالا اسم متاورس رو شنیده باشین، متاورس دنیای دیجیتالی هستش که افراد با استفاده از واقعیت مجازی در اون زندگی می کنن و در تعامل با همدیگه هستن. وب 3 تحقق متاورس رو سرعت خواهد بخشید و بستر پیاده سازی این فناوری رو فراهم خواهد کرد. شرکت فیس بوک اخیرا نامش رو به متا تغییر داده. اگه میخواین بیشتر در مورد متاورس بدونین، ویدئوی آموزشی متاورس چیست؟ ما را تماشا کنید.

سخن پایانی

در این مقاله و ویدئو سعی کردیم شما را با این مبحث آشنا کنیم که وب تری چیست؟ در اصل در دنیای امروز احتمالا به غیر از قبایلی که در افریقا زندگی می کنن، همه افراد کاربر اینترنت هستن و از امکاناتش استفاده می کنن. با اینکه اینترنت زندگی بشر رو دچار تغییر و تحولات شگرفی کرده، اما خودش هم همواره دستخوش تغییرات و دگرگونی هستش. اینترنت تا به امروز دو نسل رو پشت سر گذاشته و در حال آماده شدن برای ورود به نسل سوم هم هستش. وب 3 آینده اینترنت و شبکه ارتباط جهانی هستش که در این مقاله در موردش صحبت کردیم. دیدیم که چطور اینترنت در دهه هشتاد میلادی متولد شد و با توسعه مداوم به وضعیت تعیین کننده فعلی رسید. صد البته که این روند توسعه و پیشرفت اینترنت متوقف نشده و در آینده شاهد تحولات شگرف دیگری هم خواهیم بود. در ویدیو آموزشی این بخش هم توضیحات مفیدی در مورد نسل سوم وب و کارکردش وجود داره که توصیه می کنیم حتما تماشا کنید.