آموزش و معرفی AMM(آشنایی با پلتفرم بازارساز خودکار)

ما سعی می کنیم در ویدیوی اموزش و معرفی AMM، به بررسی پروتکل AMM بپردازیم و اطلاعاتی در مورد بازارساز خودکار یا AMM و نحوه کار بازارساز خودکار برای شما ارائه کنیم. بهتره بدونین بازار ارزهای دیجیتال در چند سال گذشته به دلیل رشد قیمت های چشمگیری که داشتن، تونستن محبوبیت زیادی به دست بیارن و افراد زیادی وارد این بازار شدن و اقدام به سرمایه گذاری کردن. همچنین با توسعه و گسترش رمز ارزها و افزایش استقبال و محبوبیت اون ها، بسترهای معاملاتی زیادی به وجود اومدن که به کاربران این امکان رو میدن تا در این پلتفرم ها، خرید و فروش ارزهای دیجیتال خودشون رو انجام بدن و به این دلیل محبوبیت زیادی به دست اوردن.
صرافی ها متمرکز به عنوان اولین نسل از صرافی های ارز دیجیتال، محیط کاربری بسیار ساده رو برای سفارش های خرید و فروش رمز ارزها فراهم کردن و به این دلیل کاربران زیادی به سمت این پلتفرم ها جذب شدن و خرید و فروش های ارز دیجیتال خودشون رو در این پلتفرم ها انجام میدن. همچنین بهتره بدونین سفارشات خرید و فروش در این نوع صرافی های، در دفتر سفارشات ثبت شده و معاملات بین خریداران و فروشنده ها در بستر صرافی انجام میشه. ولی نوع دیگه ای از صرافی ارز دیجیتال نیز وجود داره که معاملات اون ها در بستری غیر متمرکز انجام میشه، که به این صرافی ها، صرافی غیر متمرکز گفته میشه.
اگه در بازارهای مالی فعالیت داشته باشین، احتمالا با نحوه کار صرافی ها آشنا هستن. زمانی که برای معامله به صرافی های مختلف مراجعه می کنین، برای ثبت سفارش خودتون، با یه دفتر سفارش روبرو میشین و با مراجعه اون و ثبت سفارش، معامله خودتون رو انجام میدین. بهتره بدونین که در Dex ها از مکانیسمی به نام بازارساز خودکار یا AMM برای انجام معامله ها استفاده میشه. به همین منظور سعی کردیم در این ویدیوی آموزش ارز دیجیتال، اطلاعاتی در مورد بازارساز خودکار و نحوه کار بازارساز خودکار برای شما ارائه کنیم و به بررسی پروتکل AMM بپردازیم.

بازارساز خودکار چیست؟

همونطور که در ویدیوی اموزش و معرفی AMM نیز گفتیم، در دکس ها برای ثبت سفارش، مکانیسمی به اسم دفتر سفارش وجود نداره و دکس ها از پروتکل AMM یا بازارساز خودکار استفاده می کنند. بهتره بدونین بازارساز خودکار یا پروتکل AMM نوعی پروتکل موجود در صرافی های غیر متمرکز هست که از اون به عنوان قیمت گذاری دارایی ها به جای استفاده از یه دفتر سفارش، مورد استفاده قرار می گیره و به فرمول ریاضی تکیه داره. همچنین میشه بازارساز خودکار یا پروتکل AMM رو به عنوان یه ربات در نظر گرفت که قیمت یه دارایی رو مشخص و تعیین می کنه.
به عبارت دیگه برخلاف صرافی های غیر متمرکز، پلتفرم های Dex به دنبال حذف همه فرایندهای واسطه ای درگیر در معامله های ارزهای دیجیتال هستن. همچنین Dex ها از سیستم های انطباق سفارش ها و یا زیرساخت های حفاظتی پشتیبانی نمی کنند و منظور از زیرساخت های حفاظتی، جایی هست که صرافی ها از همه کلیدهای خصوصی کیف پول ها نگهداری و محافظت می کنن. بنابراین صرافی های غیر متمرکز به مستقل بودن و خودکار بودن خودشون تاکید دارن و به طوری کاربران بتونن معامله هاشون رو به صورت مستقیم از کیف پول های غیر رسمی خودشون انجام بدن، کیف پول هایی که در اون کلید خصوصی تحت کنترل خود افراد هست. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله کیف پول ارز دیجیتال چیست؟ ما رو مطالعه نمایید.
اگه بخواهیم به زبان ساده تر، مفهوم بازارساز خودکار یا پروتکل AMM رو توضیح بدیم، می تونیم بگیم که بازارساز خودکار در اصل نوعی ربات هوشمند هست که به شما ارزش دو دارایی رو بر اساس یه فرمول نشون میده. همچنین پروتکل AMM جایگزین شیوه معاملات سنتی صرافی ها هست. بهتره بدونین که این روش با حذف دفتر های سفارش سنتی و جایگزین قراردادهای هوشمند بلاک چین، برای هر معامله ای نقدینگی لازم رو فراهم می کنه و به همین دلیل با توجه به میزان عرضه و تقاضا، قیمت رمز ارز رو تعیین می کنه.

نحوه کار بازارساز خودکار چگونه است؟

همونطور که در ویدیوی اموزش و معرفی AMM نیز در مورد نحوه کار بازارساز خودکار بازار ساز خودکار برای اولین بار در صرافی یونی سواپ راه اندازی شدن و از اون به بعد صرافی های غیر متمرکز دیگه نیز از این مکانیسم استفاده کردن. صرافی های متمرکز نیز خیلی دیر متوجه این مکانیسم شدن و زمانی که به اهمیت پروتکل AMM پی بردن، تصمیم گرفتن تا از این مکانیسم استفاده کنند و بتونن نقدینگی زیادی برای مبادلات ارزهای دیجیتال فراهم کنند. نحوه کار بازارساز خودکار به این صورت هست که صرافی میگه که روی فلان ارز دیجیتال سرمایه گذاری کن و استخر نقدینگی اون ارز دیجیتال رو تامین کن و هر کسی که روی این ارزها معامله داشته باشن، از کارمزد معاملات، سودی به دست میارن، به عبارت دیگه کاربران می تونن با این صرافی شراکت داشته باشن.
برای مثال فرض کنین که جفت ارز UNI/ETH رو انتخاب کردین و قصد دارین در ازای فروش برخی از اترهای خودتون، توکن یونی رو بخرین. بهتره بدونین برای انجام این کار باید توکن های اتر خودتون رو به استخر واریز کنین و با توجه به مقدار اترهای واریز شده و معادل اون، توکن یونی رو به دست بیارین. به این ترتیب حجم اترهایی که در استخر نقدینگی وجود داره، افزایش پیدا می کنه و تعداد توکن های یونی نیز کم میشن. همچنین این کار اونقدر تکرار میشه که معاملاتی برعکس معامله شما از طرف بقیه کاربران انجام بشه و قیمت به تعادل برسه.
بازارساز خودکار از فرمول های ریاضی از قبل تعیین شده برای پیدا کردن و حفظ قیمت ارزهای دیجیتال جفت شده استفاده می کنه. همچنین بهتره بدونین که بازارساز خودکار به هر کسی اجازه میده نقدینگی مورد نیاز برای دارایی های جفت شده رو فراهم بکنه، ولی این پروتکل به هر کسی اجازه میده تا ارائه دهنده نقدینگی باشه. علاوه بر این، بازارسازهای خودکار بازار ارزهای دیجیتال، با ارائه سطح مناسبی از نقدینگی به منظور کاهش نوسانات قیمت، شبانه روز فعالیت دارن.

استخر نقدینگی چیست؟

همونطور که در ویدیوی اموزش و معرفی بازارساز خودکار نیز گفتیم، استخر نقدینگی از اصطلاحات رایج در بازار ارزهای دیجیتال هست که کاربردهای زیادی نیز داره. بهتره بدونین استخر نقدینگی از قسمت های اصلی سیستم های مالی غیر متمرکز یا دیفای هست. همچنین استخر نقدینگی یا Liquidity pool از بخش های اساسی در حوزه بازارسازهای خودکار یا AMM، پروتکل وام دهی، تولید محصول، دارایی های دیجیتال و بیمه های درون زنجیره ای نیز شناخته میشه. علاوه بر این، استخر نقدنگی مثل یه محیط بزرگ دیجیتالی هست که بدون نیاز به هیچ مجوزی هر کاربری این امکان رو داره تا به اون نقدینگی اضافی بکنه.
استخر نقدینگی در اصل همون بازارساز خودکار یا پروتکل AMM هست که توسط قراردادهای هوشمند و به صورت اتوماتیک سفارش های خرید و فروش رو بر اساس پارامترهای از قبل تعیین شده، به همدیگه متصل میشن. بهتره بدونین که در استخر نقدینگی دیگه لازم نیست که معامله گرها با هم دیگه ارتباط داشته باشن و نقدینکی فضای استخر نیز تا زمانی که سرمایه گذاران دارایی های خودشون رو وارد استخر می کنند، وجود داره.
بازارسازهای خودکار یا پروتکل AMM در صرافی های مبتکی بر دفتر سفار، نیاز هست که همواره سفارش های معاملاتی خوشدون رو بروز کرده و نوسان قیمتی رو در نظر بگیرن. همچنین بازارساز ها باید حرفه ای باشن و زمان و تجربه لازم رو برای مدیریت استراتژی های خودشون داشته باشن، ولی در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی یا روش خاص نیست، به عبارتی تامین کننده های نقدینگی فقط کافیه که دارایی های خودشون رو وارد یه استخر نقدینگی کرده و بقیه کارها رو قراردادهای هوشمند واگذار کنند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند در صرافی غیر متمرکز مثل یونی سواپ، جوری طراحی شدن که باعث کاهش هزینه های گس میشن.

دلیل وجود پروتکل AMM چیست؟

همونطور که در ویدیوی اموزش و معرفی بازارساز خودکار نیز گفتیم، دلایل زیادی برای وجود بازارسازها وجود داره. بهتره بدونین صرافی های غیر متمرکز نقدینگی رو راحت تر و کم هزینه تر به کاربران حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال ارائه میدن و قبل از به وجود اومدن Dex ها، کاربران بلاک چین و حوزه ارزهای دیجیتال، در سپرده کردن سرمایه های خودشون یا سپرده گذاری سرمایه هاشون در صرافی ها، با خطراتی مثل خطر هک شدن، کلاهبرداری صرافی ها، امکان بستن حساب کاربران توسط اون ها و... در این صرافی های روبرو بودن، ولی با وجود اومدن دکس ها، محیط امن تری برای سپرده گذاری به وجود اومد و این خطرات کاهش پیدا کرد.
وقتی کاربران در هنگام سپرده گذاری کردن در صرافی ها، با ریسک های زیادی مواجه شدن، نیاز به وجود Dex ها روز به روز بیشتر شد و به عبارتی نیاز به دکس ها در بلاک چین برای غیر متمرکز شدن معامله ها، یعنی هدف اصلی بلاک چین حس می شد و به همین دلیل، Dex ها به وجود اومدن و معامله ها در بلاک چین به صورت غیر مترکز انجام شدن و بلاک چین به این هدف خودش رسید. بهتره بدونین که قبل از ظهور شدن بازارساز خودکار یا پروتکل AMM نیز، صرافی های غیر متمرکز مثل EtherDelta و زیرو ایکس پروتکلی که بر روی بستر شبکه اتریوم به وجود اومده بودن، به دنبال استفاده از مکانیزم دفتر سفارش سنتی بودن.
پلتفرم های EtherDelta و زیرو ایکس با مسئله و مشکلاتی مثل کمبود نقدینگی نیز روبرو بودن، چون برای ایجاد هر سفارش نیاز بود تا کارمزد پرداخت بشه و زمان زیادی منتظر موند تا بلاک تایید بشه و در اخر تراکنش انجام بشه. همچنین بهتره بدونین ضعف شبکه اتریوم در مقیاس پذیری و سرعت پایین تراکنش ها نیز باعث می شد تا فقط تعدادی کمی از تراکنش ها قبل از پر شدن بلاک چین با این سفارش ها ثبت بشن.

نحوه استفاده از AMM ها چگونه است؟

همونطور که در ویدیوی اموزش و معرفی بازارساز خودکار نیز گفتیم، نحوه استفاده از AMM بسیار راحته و برای اینکه بتونین از پروتکل AMM استفاده کنین، فقط باید کیف پولتون رو متصل و تراکنش رو تایید کنین. همچنین دیگه نیازی به احراز هویت نیست و لازم نیست که به سرور صرافی های متمرکز متصل بشین، همونطور که گفتیم، نحوه استفاده از AMM ها به همین راحتی هست و پیچیدگی زیادی نداره، بنابراین هر کسی می تونه به راحتی در بازارسازهای خودکار استفاده بکنه بدون اینکه با مشکلی مواجه بشه.
 نحوه استفاده از AMM ها به این صورت هست که کاربران به وب سایت پلتفرم مورد نظر مراجعه می کنند، کیف پول خودشون رو به پلتفرم DeFi متصل می کنند، دارایی یا ارز دیجیتال مورد نظر خودشون رو برای خرید یا فروش انتخاب می کنند، گزینه تبادل یا swap رو انتخاب و بعدا تراکنش رو در کیف پول دیجیتالی خودشون تایید می کنند. به این ترتیب شما می تونین ار مکانیسم بازارساز خودکار در معامله های خودتون استفاده کنین. همچنین اموزش نحوه کار با بازارساز خودکار رو در ویدیو نیز توضیح دادیم و می تونین اون رو هم مشاهده کنین.
همچنین بهتره بدونین که ارائه نقدینگی نیز مثل انجام معامله هست. به این ترتیب بعد از متصل کردن کیف پول دیجیتالیتون به پلتفرم، می تونین به بخش ارائه دهنده نقدینگی مرجعه کنین و مقدار مورد نظر یا دلخواهتون رو برای ارائه به استخر نقدینگی انتخاب کنین. نکته قابل توجه این هست که در بیشتر پروتکل ها، باید هر دو دارایی موجود رو تامین کنین. به عنوان مثال اگه قیمت اتر 2000 تتر باشه، باید یک اتر و 2000 تتر رو در استخر Dex مورد نظرتون سپرده گذاری کنین. بعدا با تایید تراکنش، می تونن توکنی رو به دست بیارین که نشون دهنده مالکیت شما در استخر نقدینگی هست. نکته قابل توجه این هست که این توکن نیز می تونه به افراد دیگه انتقال بشه و معامله نیز با توکن های مورد نظر هست.

دلیل محبوبیت بازارساز خودکار چیست؟

پروتکل AMM بخاطر داشتن مواردی مثل غیر متمرکزسازی، استفاده بدون نیاز به مجوز، تصمیم گیری کلی درباره توسعه و بهبود نحوه عملکرد بازارسازهای خودکار از مواردی هستن که باعث شدن تا پروتکل AMM محبوبیت زیادی در بین کاربران و صرافی ها به دست بیاره. بهتره بدونین که پروتکل AMM یا بازارسازهای خودکار، بزرگترین مانع برای پذیرش گسترده صرافی های غیر متمرکز، یعنی نبود نقدینگی رو حل کرده. که این کار نیز باعث شده تا بازارسازهای خودکار یا AMM محبوبیت زیادی به دست بیارن و مورد استفاده قرار بگیرن، چون این مانع تا قبل از این باعث می شد تا کاربران به استفاده از صرافی های غیر متمرکز نیاز داشته باشن.
در پلتفرم هایی که از پروتکل AMM یا بازارسازهای خودکار استفاده می کنن، برخلاف صرافی های متمرکز سنتی، هیچ ناظری وجود نداره که بتونه پروژه ها یا کاربران رو حذف بکنه. همچنین این پلتفرم ها بدون نیاز به مجوز فعالیت دارن و کاربران نیاز ندارن تا حساب های مشخص به وجود بیارن یا احراز همیت انجام بدن. این کار نیز یکی دیگه از عواملی هست که باعث شده تا محبوبیت AMM ها روز به روز بیشتر بشه. نکته قابل توجه این هست که برای اینکه بتونین از پلتفرم هایی که از پروتکل AMM بهره می برن استفاده کنین، داشتن ادرس کیف پول هست.
از نگاه پروژه ها و پروتکل های مختلف، صرافی های غیر متمرکز راهی خیلی خوب برای عرضه توکن به بازار ارز دیجیتال و افزایش میزان نقدینگی هستن. همچنین بهتره بدونین که کارمزدی برای فهرست کردن توکن وجود نداره و هر کسی می تونه برای هر توکن مورد نظر خودش یه استخر نقدینگی به وجود بیاره. علاوه بر این، عمومی سازی ارائه نقدینگی نیز به این معنی هست که در ایجاد بازار نقدینگی، توکن های جدید بدون نیاز به کمک بازارساز اقدام کرده و استخر نقدینگی خودشون رو به وجود میارن.

کدام بازارها از AMM پشتیبانی می کنند؟

در ویدیوی اموزش و معرفی AMM نیز شما رو با بازارهایی که از پروتکل AMM پشتیبانی می کنند، آشنا کردین. بهتره بدونین که به بازارهایی که از مکانیسم بازارسازی خودکار پشتیبانی می کنند، بازار AMM گفته میشه. همچنین بازار AMM در مقایسه با بازارهای معمولی، سیستم مستقل و متفاوتی رو برای پرداخت کارمزد راه اندازی و پیاده سازی می کنند. نکته قابل توجه این هست که در بازار AMM هر جفت معاملاتی یه استخر دارایی مخصوص خودش رو داره که در اون زیاد شدن و کم شدن رمز ارز قانون های معامله رو پیروی می کنه. در این قانون گفته شده تا مقدار موجودیت توکن باید همیشه ثابت بمونه. به این ترتیب، زمانی که مقدار موجودیت یه توکن کم میشه، مقدار موجودیت توکن دیگه باید زیاد بشه تا در نتیجه این مقدار ثابت بمونه.
در حال حاضر و با افزایش محبوبیت بازارسازهای خودکار، تعداد بازارهایی که از مکانیسم AMM پشتیبانی می کنند، زیاد میشه و به این ترتیب برای اینکه بتونین با برترین بازار AMM اشنایی داشته باشین و به این بازارها دسترسی داشته باشین، باید به وب سایت صرافی مورد نظر خودتون مراجعه کنین. همچنین کاربرانی که عضویت بازار AMM مرتبط با جف ارزهای CET/USDC، CET/ETH، CET/BCH، CET/BTC و CET/USDT رو در اختیار خودشون قرار دادن، این امکان رو دارن تا در 100 درصد کارمزد معاملات انجام شده در استخر نقدینگی شریک بشن.

جمع بندی و نتیجه: 

ما سعی کردیم در ویدیوی اموزش و معرفی AMM، اطلاعاتی در مورد بازارسازهای خودکار یا پروتکل AMM برای شما ارائه کنیم و به بررسی نحوه استفاده از AMM ها و محبوبیت بازارسازهای خودکار بپردازیم. همونطور که گفتیم، بازارساز خودکار یا پروتکل AMM نوعی پروتکل موجود در صرافی های غیر متمرکز هست که از اون به عنوان قیمت گذاری دارایی ها به جای استفاده از یه دفتر سفارش، مورد استفاده قرار می گیره. همچنین برای به دست اوردن اطلاعات بیشتر، توصیه می کنیم تا ویدیوی اموزش و معرفی AMM رو مشاهده کنین.