اصطلاحات کاربردی در ارز های دیجیتال (اصطلاحات کریپتوکارنسی)

• 15:08 1403-08-27
• زمان مطالعه: 12 دقیقه

با فراگیر تر شدن فناوری بلاکچین (Blockchain) و ارز های دیجیتال (CryptoCurrency) در جامعه، نیاز به این مسئله حس میشه که برای کسب سود از خرید رمز ارزها، با مفاهیم و اصطلاحات کاربردی ارز دیجیتال آشنایی داشته باشیم تا بتونیم با دانش و اطلاعات کافی و همچنین دید باز تر وارد این بازار بشیم که مباحث کامل این موضوع رو در دوره آموزش ارز دیجیتال ارائه کردیم. اگه در بازارهای مالی دیگری هم مشغول بوده باشید با تعدادی از مفاهیم که در ادامه اون ها رو برای شما توضیح خواهیم داد آشنایی خواهید داشت. البته یک سری مفاهیم جدید و منحصر به فرد خود فناوری بلاکچین و ارز های دیجیتال هم هستن که مختص این حوزه بوده و برای کسانی که قبلا در این حوزه فعال نبودن، جدید خواهند بود. در این مقاله قصد داریم با رویکرد افزایش اطلاعات مقدماتی شما در حوزه کریپتوکارنسی و رمز ارز ها، اصطلاحات و واژگان کاربردی رمز ارزها رو براتون شرح بدیم و توضیحات لازم رو ارائه بدیم. این مقاله رو تا آخر بخونید تا با اصطلاحات کاربردی در ارز های دیجیتال آشنا بشید.

تفاوت بازار کریپتوکارنسی با سایر بازار های مالی

عمده بازار های مالی اشتراکات فراوانی با هم دارن و اکثرا مفاهیم پایه شون یکی هستش. البته بازار های مختلف به اقتضای شرایط شون تفاوت هایی با هم دارن و در این بین بازار کریپتوکارنسی تفاوت های بیشتری داره و از این نظر برجسته تره. بازار ارز های دیجیتال، به عنوان یک بازار نوظهور و جدید با خودش مفاهیم جدیدی هم آورده. اصلی ترین تفاوت بین بازار رمز ارز ها با سایر بازار های مالی، در غیرمتمرکز بودن ارز های دیجیتال و همینطور فناوری پشتیبان اون یعنی بلاکچین هستش. برخلاف اکثر بازار های مالی که تحت کنترل و نظارت نهاد های خاصی فعالیت می کنن، کریپتوکارنسی ها ماهیت غیر متمرکز دارن و برای فعالیت، نیازی به مدیریت یک نهاد یا شرکت خاص ندارن. اطلاعات در بلاکچین بین اعضای شبکه توزیع میشه و مدیریت شبکه با اعضای اون هستش. همچنین امکان تقلب وجود نداره چرا که نسخه هایی از اطلاعات بین همه اعضای شبکه هستش و مرتبا با هم دیگه مقایسه میشه و در صورت قصد داشتن برای تقلب، باید به صورت همزمان اطلاعات همه کاربران رو دستکاری کرد که در عمل غیر ممکنه. در ادامه مفاهیم و اصطلاحات کاربردی در ارز های دیجیتال رو شرح خواهیم داد.

اصطلاحات پایه ای ارز دیجیتال

ارز دیجیتال (کریپتوکارنسی یا Cryptocurrency)

مهمترین اصطلاح این بازار مالی، کلمه کریپتوکارنسی است. البته در منابع فارسی زبان از عبارت هایی مثل ارز دیجیتال، رمز ارز، ارز رمزنگاری شده و ارز پایه به عنوان جایگزینی برای این اصطلاح به کار رفته. اگر بخوایم خیلی ساده بهتون توضیح بدیم، این ارزها نوعی دارایی دیجیتالی هستن که با استفاده از علم رمزنگاری و در بستر دنیای دیجیتال و اینترنت ذخیره شدن. برای کسب اطلاعات کامل در این زمینه مقاله ارز دیجیتال چیست؟ رو مطالعه کنید.
نکته مهمی که در مورد این نوع دارایی ها وجود داره اینه که، کاملا غیر متمرکز هستن. به عبارت دیگر این نوع دارایی ها مستقل از هر نوع سیستم بانکی، دولتی و حکومتی اداره میشن. البته در ارزهای دیجیتال از الگوریتم های خاصی برای تامین امنیت شبکه استفاده میشه که در ادامه بیشتر در موردشون توضیح میدیم.

آلت کوین (Altcoin)

این اصطلاح از ترکیب دو واژه Alternative و Coin تشکیل شده. عبارت آلت کوین به معنی کوین یا سکه جایگزین هست و به هر ارزی به جز بیت کوین (Bitcoin) اطلاق میشه. همونطور که میدونین بعد از بیت کوین که در سال 2009 ساخته شده، رمز ارزهای دیگری به این بازار اضافه شدن که همگی اون ها آلت کوین نامیده میشن.
از مهمترین ازرهای این دسته میتونیم به اتریوم (Ethereum)، لایت کوین (Litecoin)، ترون (Tron)، بایننس کوین (Binance coin)، ریپل (Ripple)، کاردانو (Cardano)، مانا (Mana)، کازماس (Cosmos) و. . . اشاره کنیم.

کوین (Coin)

کوین به رمز ارزهایی گفته میشه که خودشون بلاکچین اختصاصی دارن. در این نوع ارزها تمامی اطلاعات مربوط به تراکنش ها و نقل و انتقالات دارایی ها، بطور کامل روی این شبکه بلاک چینی اختصاصی ذخیره میشه. ارزهایی مثل بیت کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum)، ترون (Tron) نمونه هایی از کوین در بازار ارزهای دیجیتال هستن.

توکن (Token)

یکی از اصطلاحات رایج در بازار ارزهای دیجیتال، واژه توکن هستش که دقیقا نقطه مقابل کوین قرار داره. به عبارت دیگه هر رمز ارزی که بلاکچین اختصاصی نداره و از شبکه انتقال بقیه ارزهای دیجیتال برای ذخیره و رمزنگاری داده هاش استفاده میکنه، توکن نامیده میشه.
یکی از مهمترین توکن ها تتر (Tether) نام داره که روی شبکه های مختلفی از جمله اتریوم، بایننس اسمارت چین و. . . عرضه شده و توسعه پیدا کرده. البته قبلا در یک مقاله کاملا تخصصی فرق کوین و توکن رو بررسی کردیم که میتونین برای آشنایی بیشتر با تفاوت این دو نوع ارز دیجیتال، به اون مقاله مراجعه کنین.

شت کوین (Shitcoin)

شت کوین ها در بین فعالان بازار ارز های دیجیتال، به رمز ارز هایی گفته میشن که بدون هدف و پشتوانه خاصی ساخته و ارائه شدن و عملا هیچ ارزش بنیادی ندارن. در طی یک سال گذشته شت کوین های زیادی وارد بازار میشن و بعد یک مدت ناپدید میشن. شت کوین ها اغلب صعود و سقوط قیمتی شارپی دارن و از همین رو مورد علاقه بسیاری از نوسان گیران بازار هستن. 
به یاد داشته باشید که سرمایه گذاری روی شت کوین ها ریسک بالایی داره و ممکنه در طی چند روز و حتی چند ساعت قیمتش به نزدیک صفر برسه. به همین خاطر آکادمی ارزسنج بهتون پیشنهاد میکنه که بدون دانش و اطلاعات کافی وارد این حوزه نشید. مقاله شت کوین بخریم یا نخریم؟ در این زمینه می تونه خیلی برای شما مفید باشه.

استیبل کوین یا ارز باثبات (Stablecoin)

از دیگر اصطلاحات رایج در ارز دیجیتال، استیبل کوین است. این نوع رمز ارز با وجود نوسانات بسیار زیادی که در بازار ارزهای دیجیتال وجود داره، همواره ارزش ثابتی رو دارن. معمولا از ارزهای دولتی، طلا یا سایر ارزهای دیجیتال برای پشتوانه این نوع ارزهای دیجیتال استفاده میشه. ارز تتر یکی از کاربردی ترین استیبل کوین های بازار ارزهای دیجیتال هستش که ارزشی برابر با یک دلار داره.

ارز فیات (Fiat)

در گذشته پول یا ارز رسمی هر کشور به وسیله دارایی ها و میزان ذخایر طلای اون کشور ارزش گذاری میشد. در حالیکه امروزه بیشتر ارزهای دولیت هیچ گونه پشتوانه ای رو ندارن و ارزششون برحسب میزان عرضه و تقاضا مشخص میشه. به این نوع ارزها ارز یا پول فیات گفته میشه. ارز های رایجی مثل دلار، یورو، پوند و. . . همگی از این نوع هستن.  توصیه میکنیم برای اشنایی کامل در این زمینه مقاله پول یا ارز فیات(Fiat) چیست؟ رو مطالعه کنین.

رمزنگاری (Cryptography)

رمزنگاری شاخه ای از علوم ریاضی و کامپیوتر هست که ارزهای دیجیتال بر مبنای اون شکل گرفتن.

ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)

این نام، اسم مستعاری است که سازنده یا سازندگان مرموز بیت کوین برای مخفی نگهداشتن هویت واقعی خودشون استفاده کردن. برای آشنایی بیشتر مقاله ساتوشی ناکاموتو کیست؟ را هم می تونین مطالعه کنین.

ساتوشی (Satoshi)

یک از پایه ای ترین اصطلاحاتی که در بازار ارزهای دیجیتال با اون سر و کار داریم، ساتوشی است. ساتوشی اسم مستعار خالق اسرار انگیز بیت کوین است، اما این عبارت کاربرد های دیگه ای رو هم داره. به کوچکترین واحدی که بیت کوین قابل تقسیم هستش، ساتوشی گفته میشه. یک واحد Satoshi 0.00000001 بیت کوین یا به عبارت دیگه یک صدم از یک میلیون BTC هستش.

بیت (BIT)

یکی دیگه از واحد های مهمی که برای بیت کوین تعریف شده، بیت نام داره. هر یک میلیون بیت برابر با یم بیت کوین است.

وایت پیپر (WhitePaper)

به طور خلاصه به گزارشی از اهداف و وضعیت فنی یک پروژه ارز دیجیتال که توسط تیم توسعه دهنده اون منتشر میشه، وایت پیپر میگن. در زبان فارسی به این اصطلاح ارز دیجیتال، اوراق سفیر گفته میشه. معمولا فایل مربوط به وایت پیپر هر ارز به شکل PDF در اختیار عموم قرار میگیره.
همچنین در این سند به تمام جزئیات مربوط به تکنولوژی به کار رفته در یک ارز دیجیتال اشاره شده. از طرفی توسعه دهندگان ارز تمامی اهداف و مشکلاتی که پروژه مورد نظر بهشون پرداخته، اشاره کردن. با مطالعه و بررسی وایت پیپر هر ارز دیجیتال میتونین تمامی اطلاعات مفید در مورد پروژه و اهداف اون رو درک کنید. ما در این زمینه مقاله ای تحت عنوان وایت پیپر ارز دیجیتال چیست؟ را هم نوشته ایم که می تونین ازش استفاده کنین.

بلاک چین (BlockChain)

درک بلاک چین و نحوه کارکرد اون، یکی از مهمترین مسائل برای درک ارزهای دیجیتال هستش. این عبارت از دو کلمه Block و Chain تشکیل شده که به معنی زنچیره ای از بلوک های اطلاعاتی است. توجه داشته باشین که هر کدوم از این بلاک ها، حاوی اطلاعات جدید و جداگانه ای هستن.
تا قبل از اینکه ارزهای دیجیتال بوجود بیان، صنعت رمزنگاری اطلاعات و بلاک چین وجود داشت؛ اما موفقترین کاربرد این تکنولوژی، بیت کوین بود. مهمترین مزیت شبکه های بلاک چینی اینه که امکان هک و دستکاری در اون وجود نداره.

شبکه همتا به همتا یا P2P

P2P که مخفف شده عبارت Peer To Peer است، به معنی شبکه های همتا به همتا میباشد. این اصطلاح در ارز دیجیتال به این معنیه که خریداران به شکل مستقیم و بدون وجود هیچ گونه واسطه ای با در ارتباط هستن.

شبکه غیر متمرکز (Decentralization)

بزرگترین مزیتی که رزهای دیجیتال دارن، سیستم کاملا غیر متمرکز اون هاست. وقتی در مورد غیر متمرکز بودن رمز ارزها صحبت میکنیم به این معنی است که هیچ دولت، سازمان خاص و. . . مدیریت سیستم ها و اطلاعات ارزهای دیجتال رو به عهده نداره.

الگوریتم های اجماع (Consensus Algoritms)

برای تایید تراکنش ها و بلاک های هر شبکه که شامل اطلاعات مربوط به ترکنش هاست، باید تمامی اعضای شبکه تصمیم گیری کنن. به روش هایی که بر اساس آن اعضای بلاک چین با هم به توافق میرسن، الگوریتم اجماع گفته میشه. دو نوع الگوریتم بسیار کاربردی برای شبکه های بلاک چینی تعریف شده که الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof Of Work) و اثبات سهام (Proof Of Stake) نام دارن.

الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof Of Work)

اصطلاح کاربردی ارز دیجیتال بعدی که قصد پرداختن بهش رو داریم، اثبات کار هستش. این الگوریتم بر اساس معادلات سخت و پیچیده ریاضی طراحی شده. در شبکه هایی که از این روش استفاده میکنن، برای محاسبه پاسخ مربوط به هر معادله باید کامپیوتر هایی با قدرت پردازش بالا وجود داشته باشن. هر کامپیوتری که بتونه سریعتر پاسخ درست رو پیدا کنه، مقداری ارز دیجیتال شبکه رو به عنوان پاداش دریافت میکنه. مقاله الگوریتم اثبات کار چیست؟ می تونه شما رو بهتر در این زمنیه راهنمایی کنه.

الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof Of Stake)

روش محبوب بعدی برای حفظ امنیت شبکه های بلاک چینی و تایید تراکنش ها در اون، الگوریتم اثبات سهام نام داره. از این روش به عنوان جایگزینی برای POW استفاده میشه که آلودگی و هزینه کمتری رو هم داره. افرادی که میخوان در فرآیند اثبات سهام شرکت داشته باشن، باید در ابتدا اقدام به خرید ارز دیجیتال بومی اون شبکه کنن.
سپس با اختصاص دادن ارزهاشون به شبکه و قفل کردن اون ها برای مدت زمانی مشخص، با توجه به سرمایه ای که دارن در فرآیند POS سهیم میشن. لازم به ذکره که این افراد هم سودی رو از شبکه دریافت میکنن که با توجه به میزان ارزهایی که دارن و مدت زمان سهام گذاریشون متغیره. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله الگوریتم اثبات سهام چیست؟ رو می تونین مطالعه کنین.

هش (Hash)

یک اثر انگشت دیجیتالی هستش که از یک داده طبق تابعی خواص و با مقداری ثابت تولید میشه. کوچکترین تغییر در یک داده میتونه هش رو به طور کلی تغییر بده. رمزنگاری اطلاعات با کمک هش میزان امنیت داده ها و شبکه بلاک چینی ما رو افزایش میده. 

هش ریت (Hash rate)

به واحد اندازه گیری قدرت پردازش استخراج یک رمز ارز اطلاق می شود. به عبارت دیگه هش ریت یا نرخ هش معیاری برای اندازه گیری سرعت حل توابع هش توسط ماینر ها است.

ماینیگ (Mining)

فرآیندی که یک سخت افزار کامپیوتری یک سری محاسبات پیچیده ریاضی رو انجام میده تا صحت یک تراکنش رو تایید کنه. ماینر ها یا استخراج کننده ها در ازای قرار دادن منابع سخت افزاری خودشون برای پردازش و تایید تراکنش ها، در هر تراکنش مقداری پاداش از جنس همان ارز دریافت می کنن. بعضی از ارز های دیجیتال مثل بیت کوین و اتریوم قابلیت استخراج دارن و بعضی دیگه به شیوه های متفاوت تر عرضه میشن.

نود (Node)

نود یا گره به سیستم های کامپیوتری گفته میشه که برای تایید تراکنش ها به شبکه بلاک چینی متصل میشن و وظیفه تایید و بررسی تراکنش ها رو به عهده دارن. همچنین اطلاعات موجود در بلاک چین ها توسط تمامی نود ها نگهداری میشه.

هالوینگ یا هاوینگ ارز دیجیتال (Halving)

هاوینگ از کلمه انگلیسی Half گرفته شده که به معنی نصف کردن است. پاداش بیت کوین بعد از استخراج هر 210000 بلاک در شبکه، نصف میشه. به این فرایند هاوینگ گفته میشه. این سیستم برای جلوگیری از تورم در بیت کوین و کمیاب شدن ارزها و ایجاد کنترل در میزان عرضه و تقاضا ابداع شده. آخرین هاوینگی که در شبکه بیت کوین صورت گرفته مربوط به سال 2020 است و تقریبا چهار سال بعد از آن، صورت خواهد گرفت.
اصطلاحات رایج سرمایه گذاری در ارز دیجیتال

هودل (HODL)

یک اصطلاح عامیانه در بازار هستش که تاکید بر نگه داری و عدم فروش یک ارز داره. این عبارت بر اثر یک اشتباه تایپی توسط یکی از کاربران فوروم بیت کوین تالک وارد فرهنگ دایره المعارف ارزهای دیجیتال شده. البته مفهوم دیگری هم در کنار این عبارت به نام هودلر Hodler وجود داره. از این اصطلاح ارز دیجیتال برای توصیف افرادی که قصد سرمایه گذاری بلند مدت در رمز ارزها رو دارن، استفاده میشه.

FOMO (ترس از دست دادن)

این واژه مخفف عبارت (Fear of missing out) به معنی ترس از دست دادن موقعیتی هستش. این واژه زمانی استفاده میشه که یک سری از کاربران با افزایش قیمت ها احساس می کنن از بازار و سودش عقب موندن.

FUD یا شک و عدم قطعیت

مخفف عبارت (Fear, Uncertainly, and Doubt) هستش به معنی ترس، شک و عدم اطمینان. زمانی از این اصطلاح استفاده می کنیم که برای خرید و سرمایه گذاری در یک رمز ارز دچار شک و عدم اطمینان باشیم.

بازار خرسی

از واژه خرس (Bear) در مفاهیم اقتصادی برای بیان شرایط نزول و کاهش ارزش یک دارایی استفاده میشه. برای مثال وقتی که میگن بازار خرسی هستش، یعنی بازار یک حرکت نزولی و رو به پایین رو شروع کرده و اصطلاحا بهش Bearish Market میگن.

بازار گاوی 

این اصطلاح در مقابل بازار خرسی قرار داره و نشون دهنده اینه که بازار در یک وضعیت صعودی و رو به بالا قرار داره و اصطلاحا بهش Bullish Market میگن.

نهنگ (Whale)

در بازار ارز های دیجیتال، به سرمایه گذاران بزرگ که حجم بالایی از یک ارز رو خریداری و نگه داری می کنن، نهنگ گفته میشه. نهنگ ها به دلیل حجم بالای دارایی که دارن با خرید و فروش هاشون روی قیمت ها تاثیر بسزایی دارن. از همین رو برای بسیاری از فعالان بازار رصد و پیش بینی رفتار نهنگ ها اهمیت ویژه ای داره. در عرف بازار به کسی که 5 درصد و بالاتر از حجم یک ارز بخصوص رو داشته باشه، اصطلاحا نهنگ اون ارز میگن.

ATH (سقف قیمتی)

مخفف عبارت (All time high) به معنی بالاترین قیمت تاریخی هستش. وقتی قیمت یک رمز ارز رکورد تازه ای رو ثبت می کنه و سقف جدیدی میسازه از این اصطلاح استفاده میشه.

ATL (کف قیمتی)

این اصطلاح که مخفف عبارت All Time Low و کاملا برعکس ATH است. این اصطلاح ارز دیجیتال زمانی مورد استفاده قرار میگیره که قیمت رمز ارز مورد نظر به کمترین عدد در تاریخ خود برسه.

REKT یا نابود شدن

زمانی از این اصطلاح استفاده میشه که یک نفر به ورشکستگی در بازار های مالی برسه و کل سرمایه شو از دست بده.

پامپ شدن و دامپ شدن (Pump And Dump)

پامپ شدن به حالتی در بازار ارز های دیجیتال گفته می شه که یک ارز رشد ناگهانی قیمت رو تجربه کنه. دامپ شدن هم دقیقا مفهوم مقابل پامپ شدن هستش و به حالتی گفته میشه که قیمت یک رمز ارز به طور ناگهانی افت می کنه. استفاده از این دو عبارت رو مکررا در بین فعالان بازار رمز ارز ها خواهید دید.

کارمزد تراکنش (Fee)

هزینه ای است که کاربران برای تایید تراکنش باید پرداخت کنن. نرخ کارمزد تراکنش با توجه به نوع شبکه انتقال و ترافیک شبکه متفاوت خواهد بود. هر قدر کاربران کارمزد بیشتری بپردازن، پردازش و تایید تراکنش اونا در اولویت خواهد بود.

اصطلاحات کیف پول ارز دیجیتال

کیف پول ارز دیجیتال (Wallet) 

کیف پول های ارز دیجیتال، نرم افزار یا سخت افزارهایی هستن که برای نگه داری رمز ارز و انتقال اونا استفاده میشن. توجه داشته باشید که امن ترین روش برای ذخیره سازی رمز ارزهایی که دارین، استفاده از کیف پول دیجیتالی هستش.

کیف پول سرد ارز دیجیتال (Cold Wallet)

در این کیف پول ها ذخیره سازی رمز ارزها در یک فضای آفلاین انجام میشه. هزینه خرید این نوع کیف پول ها بسیار بیشتره اما امنیت بسیار بیشتری رو داره. پیشنهاد میکنیم که حد الامکان از چنین کیف پول هایی برای نگهداری ارزهای دیجیتالتون استفاده کنین.

کیف پول گرم ارز دیجیتال (Hot Wallet)

این نوع والت های دیجیتالی به شکل آنلاین کار میکنن، به همین احتمال هک و سرقت رمز ارزهاتون در این نوع کیف پول ها وجود داره. کلید های خصوصی هر کاربر در بستر های آنلاین و تحت وب ذخیره میشن.

کلید عمومی (Public key) 

کلید های عمومی به آدرس هایی از کیف پول ها اطلاق میشن که برای واریز و انتقال وجه مورد استفاده قرار می گیرن. انتشار کلید عمومی مشکل امنیتی نداره و به منزله شماره حساب شما هستش.

کلید خصوصی (Private key)

کلید های خصوصی، عبارت هایی در کیف پول هستن که از اون برای دسترسی به دارایی ها و محتویات کیف پول استفاده میشه. این عبارت باید از دسترس بقیه مخفی بمونه و به منزله رمز عبور حساب شما هستش. دسترسی به کلید خصوصی یک کیف پول برابر با دسترسی به دارایی ها و محتویات اون کیف پول است.

کلمات بازیابی

کلماتی تصادفی 12، 18 یا 24 کاراکتری هستن که در هنگام نصب کیف پول به کاربر داده میشن تا شخص بتونه در مواقع لزوم با استقاده از اون کلمات، کیف پولش رو ریکاوری بکنه. این کلمات رو نباید به کسی نشون داد و در اختیار کسی گذاشت.

شناسه تراکنش (Transaction ID)

رشته ای از حروف و ارقام هستش که با رهگیری اون میتونیم وضعیت و نتیجه یک تراکنش رو در شبکه پیگیری کنیم. به شناسه تراکنش، هش تراکنش یا TXID هم گفته میشه.

سخن پایانی

بازار ارز های دیجیتال در چند سال اخیر مورد توجهات فراوانی قرار گرفته و همه مردم با سرمایه های خرد و کلانشون در پی کسب سود از این بازار هستن. برای ورود به این بازار و طبیعتا موفقیت در این حوزه، نیاز داریم که با مفاهیم و اصطلاحات کاربردی در ارز های دیجیتال آشنایی کافی داشته باشیم. در این مقاله سعی کردیم 25 مورد از واژگان و اصطلاحات کاربردی در ارز های دیجیتال رو براتون گرد آوری کنیم و توضیحات لازم رو ارائه بدیم.