عرضه اولیه کوین یا ICO چیست؟ | نحوه عرضه اولیه یک ارز دیجیتال

• 09:01 1403-01-28
• زمان مطالعه: 10 دقیقه

با پیشرفت تکنولوژی ها و استقبال کمپانی بزرگ فیس بوک از دنیای متاورس این روزها کم کم ارزهای دیجیتال دارن به یک جزء جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل می شوند. تقریبا همه ما یا اسم ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین را شنیده ایم و یا حتی یک بار هم شده باشه، خرید و فروش این ارزها رو انجام دادیم. این بازار پر است از اصطلاحاتی که شاید قبلا در مورد اونها اطلاعات خاصی نداشته یا در مورد اون ها نشنیده باشیم. در این مقاله سعی داریم شما را با یکی از مهمترین مباحث این حوزه یعنی عرضه اولیه یا ICO که مخفف Initial Coin Offering هستش آشنا کنیم و اطلاعات کاملی رو در این مورد برای شما توضیح دهیم که اگر علاقمند به مبحث آموزش ارز دیجیتال هستید می تونه براتون خیلی مفید باشه.

عرضه اولیه ارز دیجیتال یا ICO چیست؟

اگه بخوایم بهتون خیلی ساده بگیم که عرضه اولیه چیست؟ در اصل ICO یا همون عرضه اولیه کوین مخفف Initial Coin Offering بوده و اگه بخوایم تعریفش رو برای شما بگیم اینطوری میشه گفت که خیلی از پروژه هایی که در بازار رمز ارزها قراره راه اندازی بشن، در مرحله اولیه راه اندازی هزینه لازم رو برای انجام پروژه خودشون ندارن و ICO این فرصت رو براشون فراهم میکنه که سرمایه مورد نظر خودشون رو جذب کنن. در این روش سازندگان یک یک ارز دیجیتال، میان توکن های خودشون رو پیش از راه اندازی پروژه با قیمتی پایین می فروشن و کسانی که علاقمند به خرید اونها باشن، روی اون توکن ها سرمایه گذاری میکنن. در چنین شرایطی سرمایه گذارها در ازای خرید توکن اون پروژه یک ارز دیجیتال مثل بیت کوین یا اتریوم رو پرداخت میکنن یا با یک ارز فیات مثل دلار یا یورو هزینه اون رو پرداخت می کنن. عرضه اولیه ارز دیجیتال در سال های 2017 و 2018 رونق زیادی پیدا کرد و خیلی از شرکت های توسعه دهنده بلاکچین و رمز ارز، از این تکنیک برای جذب سرمایه استفاده می کردن. در یک نگاه سطحی شاید عرضه اولیه کوین با عرضه عمومی سهام شرکت ها در بورس یکی در نظر گرفته بشه در صورتی که اینا تفاوت هایی با هم دارن. مهم ترین تفاوت شون اینه که عرضه اولیه سهام شرکت ها توسط نهاد های اقتصادی دولتی و ساز و کار های بورس و اوراق بها دار تنظیم میشه در صورتی که برای عرضه اولیه ارز دیجیتال قوانین و محدودیتی وجود نداره.

فرآیند عرضه اولیه کوین (ICO) یه چه شکل است ؟

گام نخست برای عرضه اولیه کوین در بازار رمز ارز ها طراحی یک مدل فنی و تجاری از اون و بررسی نحوه استفاده از فناوری بلاکچین هستش. برخی از استارتاپ ‌ها هستن که از عرضه اولیه توکن برای جذب سرمایه جهت اجرای پروژه ‌های خودشون استفاده می کنن. پروژه هایی که به نتایج قابل توجه میرسن و در اصطلاح موفق میشن، باید ارز دیجیتال خودشون رو در صرافی لیست کنن. یک شرکت بعد از انتشار وایت پیپر ارز، توکن خودش رو به قیمت مشخصی به خریداران می فروشه و این توکن طبق اطلاعات وایت پیپر و زمان اعلام شده در اون باید بازگشایی بشه. به طور کلی قیمت یک کوین در عرضه اولیه پایین تر از ارزش واقعی اون هستش و همین امر باعث میشه تا شرکت در عرضه اولیه ارز دیجیتال، برای خیلی از افراد جذابیت داشته باشه. 

قرار داد هوشمند ICO چیست ؟

قرار داد هوشمند عرضه اولیه ارز دیجیتال، در واقع توافقی بین شرکت عرضه کننده کوین و فرد خریدار اون کوین عرضه شده هستش. به طور کلی مفهوم قرار داد هوشمند در بلاکچین و کریپتوکارنسی اینه که اگر اتفاق مشخصی که تعریف شده بیفته، به موجب اون، دستور العمل های قرار داد هوشمند شروع به اجرا شدن می کنن و متوقف هم نمیشن. برای مثال قرارداد هوشمند یک عرضه اولیه تعیین می کنه که از یک تاریخ مشخص اون ارز دیجیتال شروع به بازگشایی و فعالیت کنه. اگه دوست دارین بدونین قرارداد هوشمند چیست؟  مقاله ما رو در این زمینه مطالعه کنین.

وایت پیپر (white paper) یک ارز دیجیتال چیست ؟

وایت پیپر (White paper) در واقع یک گزارش کامل از عملکرد یک پروژه هستش. در واقع این گزارش هست که بیان می کنه این پروژه قراره چه کاری انجام بده و چه مشکلاتی و حل کنه. در یک پروژه رمز ارزی معتبر، ابتدا باید نقشه راه (Road map)، فناوری پشت پروژه، جزییات توکن و اعضای تیم توسعه دهنده اون تحت عنوان وایت پیپر منتشر بشه. از همین رو افرادی که قصد خرید یک ارز دیجیتالی رو دارن، علی الخصوص یک ارز دیجیتال جدید، باید در وهله اول به سایت رسمی خود ارز دیجیتال مراجعه کنن و وایت پپیر پروژه رو کامل بخونن تا با مشخصات و ویژگی های بنیادی ارز کاملا آشنا بشن. مقاله وایت پیپر ارز دیجیتال چیست؟ می تونه در این زمینه برای شما مفید باشه.

آموزش شرکت در عرضه اولیه کوین (ICO)

همونطور که گفتیم، معمولا ارز های دیجیتال در عرضه اولیه با قیمتی کمتر از ارزش واقعی خودشون ارائه میشن. از همین رو برای خیلیا مهمه که در جریان اخبار عرضه های جدید قرار بگیرن و از این فرصت ها استفاده کنن. البته قبلا هم اشاره کردیم این کار رو باید با در نظر گرفتن همه جوانبش انجام بدیم چون که امکان کلاهبرداری در این زمینه زیاده. سایت هایی وجود دارن که در زمینه احراز هویت و تایید شرکت های عرضه کننده فعال هستن تا ریسک کلاهبرداری ها رو کاهش بدن. در انتهای متن لیست چهار سایت قرار داده شده که عرضه اولیه کوین ها رو پوشش میدن. مجددا تاکید داریم که قبل از خرید یک ارز دیجیتال جدید، حتما وایت پیپر اون رو کامل مطالعه کنید.
•    topicolist.com
•    coinmarketcap.com/ico-calendar/upcoming
•    coinschedule.com
•    icohotlist.com

خطر کلاهبرداری در عرضه اولیه کوین ها

از سال 2017 که عرضه اولیه کوین ها رونق گرفت، کم کم شاهد بودیم که پای کلاهبردار ها و متقلبین هم به این حوزه باز شد. عدم آگاهی و دانش کافی باعث شده تا یک سری افراد در این حوزه ضرر و زیان داشته باشن. حتی در برخی موارد شاهد بودیم که یک سری از افراد معروف برای پروژه های پانزی و کلاهبرداری تبلیغات می کردن. برای شرکت در یک عرضه اولیه ارز دیجیتال، دستپاچه عمل نکنید  و حسابی تحقیق کنید. می تونید قبلش این سوالات رو بپرسید و ببرسی کنید : آیا وایت پیپر این ارز همه اطلاعات لازم رو داره ؟ تیم توسعه این رمز ارز کیا هستن و چه سوابقی دارن ؟ آیا پشتیبانی معتبری ازش انجام میشه ؟ برنامه ای برای توسعه و پیشرفت بیشتر داره یا نه ؟ علاوه بر این موارد بهتره مطالعه ای هم در مورد کلاهبرداری های قبلی داشته باشید تا با سبق و سیاق های کلاهبرداری در این حوزه آشنا بشید. چون معمولا خیلی از کلاهبرداری ها با روش های تکراری و سو استفاده از ناآگاهی مردم انجام میشه. مقاله 4 روش کلاهبردای در ارز های دیجیتال هم میتونه در این زمینه کمک تون کنه.

مزیت های شرکت در عرضه اولیه ارز دیجیتال

احتمالا بعد از خوندن ین مطلب، با خودتون بگین که چرا باید در عرضه اولیه ارز دیجیتال شرکت کنم؟ پاسخی که برای این سوال آماده کردیم میتونه تا حد زیادی مزیت های ICO رو مشخص کنه.
سرمایه گذارانی که در فاز عرضه اولیه توکن مربوط به یک پروژه رو خریداری میکنن، میتونن با بهترین قیمت ممکن سرمایه گذاریشون رو انجام بدن. این افراد امیدوار هستن که پروژه مورد نظر بتونه به موفقیت برسه. در صورتی که این اتفاق واقعا بیفته، قیمت ارز دیجیتال مورد نظر هم افزایش پیدا میکنه. 
این افزایش قیمت میتونه رزش توکن هایی که در عرضه اولیه خریداری شده بودن رو به میزان قابل توجهی افزایش بده. به این ترتیب سرمایه گذارهای اولیه بازگشت سرمایه هنگفتی رو تجربه میکنن. به همین دلیل مهمترین مزیتی که برای شرکت در عرضه اولیه ارزهای دیجیتال میتونیم بیان کنیم، سود های کلان حاصل از اون هستش.
برای درک بهتر سود های حاصل از ICO ارزهای دیجیتال، بهتره به آمار هایی که در سال 2017 در این مورد منتشر شدن، اشاره کنیم. در این سال 435 عرضه اولیه ارز دیجیتال با موفقیت انجام شده که به طور میانگین هر پروژه موفق به جمع آوری 7.12 میلیون دلار سرمایه اولیه شده. به عبارت دیگه 6.5 میلیارد دلار سرمایه جذب شده که 25 درصد از اون مربوط به ده پروژه بزرگ و برتر اون سال بوده.
همچنین طبق سایر بررسی ها به طور میانگین توکن های مربوط به این پروژه ها 8.12 درصد رشد کرده اند. از مزیت های دیگری که میتونیم برای شرکت در عرضه اولیه ها عنوان کنیم، عدم وجود محدودیت، تشریفات یا خط قرمزی برای شرکت در ICO ها وجود نداره. همچنین برای شرکت در این عرضه اولیه ها فقط به یک اتصال اینترنتی و صرافی ارز دیجیتال نیاز دارین.

معایب عرضه اولیه ارز دیجیتال

برگزاری یک ICO بسیار ساده است. همچنین پلتفرم ها آنلاینی وجود دارن که ساخت توکن رو بسیار ساده کردن و هرکس میتونه در کمتر از چند دقیقه، یک توکن بسازه. به همین دلیله که سرمایه گذاران این حوزه باید به این مسئله توجه داشته باشن که در دنیای ارزهای دیجیتال، برخلاف سهام شرکت ها در بازار بورس، توکن ها ارزش ذاتی قابل استناد یا ضمانت قانونی ندارن.
مدیران عرضه اولیه ارز دیجیتال، بر اساس مطالبی که در وایت پیپر و پروژه ای که مد نظر دارن، توکن یا ارز خودشون رو ایجاد میکنن. برای توزیع این توکن ها برنامه مشخص و از پیش تعیین شده ای وجود داره. با توجه به اینکه هیچ گونه ضمانت قانونی برای ارزهای دیجیتال وجود نداره، بسیاری از کلاهبرداران با استفاده از این فرصت بوجود اومده، به دنبال شکار پول های افراد مبتدی و کم تجربه بازار ارزهای دیجیتال هستن.
بیشتر پروژه های معرفی شده در ICO ها اسکم (Scam) یا کلاهبرداری هستن. با توجه به سیستم بلاک چین و عدم حمایت دولت ها از این حوزه، در صورتی که پروژه ی مورد نظر کلاهبرداری از آب دربیاد، امکان شکایت از مدیران پروژه و برگشت سرمایه ی کاربر ها وجود نداره. توصیه میکنیم مقاله شیوه های کلاهبرداری ارز دیجیتال و طرح های پانزی رو هم مطالعه کنین.
همچنین در سال 2017 و با افزایش تعداد عرضه اولیه ها در دنیای رمز ارزها، دولت چین برگزاری هر گونه عرضه اولیه و شرکت در آن ها را ممنوع و غیرقانونی اعلام کرد. استدلال این کشور از این کار این بود که ICO ها برای ثبات مالی و اقتصادی دنیا مضر هستن.
در سایر شرکت ها و دولت ها هم همین رویه پیش گرفته شد. کمپانی های معروفی مثل فیسبوک، توییتر و گوگل به طور کامل تبلیغات های مربوط به این نوع فروش ارز دیجیتال رو حذف کردن. البته برخی از کشور ها به جای مخالفت با ICO ها تصمیم به قانون گذاری و تشکیل چهارچوبی برای این حوزه گرفتن؛ که این موضوع قدم مثبتی در گسترش ارزهای دیجیتال هستش.

چطور پروژه های اسکم و کلاهبرداری را شناسایی کنیم؟

هیچ تضمینی برای سرمایه گذاری در پروژه هایی که با استفاده از عرضه اولیه توکن هاشون رو منتشر میکنن، وجود نداره. حتی در صورتی که مدت زمان زیادی رو به تحقیق در مورد شناخت پروژه یک ارز دیجیتال اختصاص بدین، باز هم نمیتونین از کلاهبرداری در این حوزه جلوگیری کنید. 
البته با بررسی چند نکته کلی میتونین بیشتر پروژه های اسکم رو تشخیص بدین. برای این منظور پیشنهاد میدیم که قبل از سرمایه گذاری در یک ICO، به نکات زیر توجه داشته باشید:
•    در عرضه اولیه های موفق ارز دیجیتال، معمولا وایت پیپر و نقشه راه پروژه بسیار ساده و قابل فهم نوشته شده. همچنین اهداف پروژه به شکل واضح و شفاف مشخص شده باشن. سرمایه گذارها میتونن با مطالعه وایت پیپر پروژه، از اهداف و قابلیت های پروژه آشنا بشن و آگاهی بیشتری روی اون سرمایه گذاری کنن.
•    تحقیق در مورد توسعه دهندگان و اعضای تیم سازنده پروژه هم یکی از مهمترین موارد برای شناسایی پروژه های اسکم و کلاهبرداری است. به این منظور میتونین از پلتفرم لینکدین برای بررسی رزومه این افراد استفاده کنین. همچنین شرکت اجرا کننده عرضه اولیه باید اطاعات کافی رو در این مورد در اختیار سرمایه گذارها قرار بده.
•    شرایط و قوانین مربوط به عرضه اولیه ی ارز دیجیتال رو مطالعه کنین. با در نظر گرفتن این موضوع که قتنون گذارهای بین المللی هیچ گونه نظارتی رو به روی این فضا ندارن، اطمینان از مشروعیت هر عرضه اولیه به عهده سرمایه گذار است.
•    توجه داشته باشید که مبالغ حاصل از عرضه اولیه یک ارز دیجیتال، در حساب یک شخص ثالث قرار بگیره. حساب شخص ثالث به حسابی گفته میشه که، برای دسترسی به آن به چندین کلید مختلف نیاز است. این روش به کاربر ها این اطمینان رو میده که بتونن از خودشون در برابر پروژه های اسکم محافظت کنن. مخصوصا اگر فرد شخص سومی که کاملا بیطرف هستش، یکی از کلید ها رو در اختیار داشته باشه.

روش های مشابه ICO

برای خرید کوین های عرضه اولیه یا همون ICO راه های جایگزین دیگه هم هست که ریسک کلاهبرداری در اونا به مراتب کمتره. در ادامه دو مورد از این روش ها رو با هم بررسی می کنیم.
1.    عرضه اولیه توسط صرافی یا IEO : مشابه ICO هست با این تفاوت که در اینجا عرضه اولیه در صرافی های معتبر انجام میشه و کاربران باید از بستر صرافی برای خرید کوین عرضه اولیه شده استفاده کنن. بر خلاف ICO که کوین مستقیما توسط شرکت توسعه دهنده عرضه میشه. در IEO عرضه توسط صرافی و به نمایندگی از شرکت انجام میشه. معمولا در چنین عرضه هایی که توسط صرافی های معتبر انجام میشه، صرافی ها برای اعتبار خودشون هم که شده پروژه رو بررسی می کنن و در صورت مثبت بودن جوانبش، در عرضه اولیه اون مشارکت می کنن.
2.    عرضه اولیه توسط توکن اوراق بهادار یا STO : یکی دیگه از روش های جذب سرمایه برای پروژه های ارز دیجیتال هستش. از جنبه هایی شبیه ICO هستش اما ویژگی هایی داره که موجب کاهش ریسک میشه. در این روش توکن ها به عنوان اوراق بهادار ثبت میشن و فرآیند های قانونی رو طی می کنن. از اونجایی که قانون صحت و سلامت اوراق بهادار رو تضمین می کنه، برای سرمایه گذار ها آرامش خاطر بیشتری وجود خواهد داشت.

سخن پایانی

عرضه اولیه کوین (ICO) یکی از روش های جذب سرمایه برای پروژه های جدید بلاکچینی و رمز ارزی هستش. خیلی از استارت اپ ها برای کسب سرمایه مورد نیاز پروژه شون اقدام به عرضه اولیه ارز دیجیتال می کنن. در عرضه های اولیه ارز دیجیتال، عموما ارز با قیمت پایین تری نسبت به ارزش واقعی اون فروخته میشه و شرکت در عرضه اولیه ارز دیجیتال، یکی از راه های کسب سود در دنیای بلاکچین و کریپتوکارنسی هستش. سایت های معتبری رو هم معرفی کردیم که می تونید با استفاده از اونا از اخبار عرضه های جدید اطلاع پیدا کنید و شرکت کنید. در آخر هم توصیه داریم که قبل از شرکت در عرضه اولیه یک ارز دیجیتال، اول تحقیقات لازم رو انجام بدین و همه جوانب پروژه رو بسنجین و در نهایت تصمیم بگیرین که خدای ناکرده متضرر نشید.