بررسی قانون ارز دیجیتال در ایران و کشور های مختلف (آخرین وضعیت ارز دیجیتال در ایران و جهان از نظر قانونی)

• 03:02 1403-02-05
• زمان مطالعه: 10 دقیقه

تصویب قانون ارز دیجیتال در ایران و کشور های مختلف جهان، میتونه با توجه به شرایط اون کشور و جایگاه و تاثیرش در اقتصاد دیجیتالی جهان، متفاوت باشه. با توجه به این موضوع که ارزهای دیجیتال یکی از جدیدترین بازارهای مالی دنیا به حساب میان و تکنولوژی های مختلفی در زیر ساخت های اون وجود داره، تفاوت های عمده ای با سایر بازار های مالی داره. هنین با در نظر گرفتن مقاوت دولت ها در این حوزه، افراد زیادی با شک و تردید وارد دنیای رمز ارزها میشن؛ چرا که میدونن هیچ قانونی در مورد ارزهای دیجیتال وجود نداره.

احتمالا وقتی که اولین بار با ارزهای دیجیتال آشنا شدین، از خودتون پرسیدین که آیا ارز دیجیتال در ایران قانونی است؟ با توجه به اینکه افزایش مقبولیت کریپتوکارنسی ها، یکی از مهمترین عوامل برای پیشرفت این بازار مالی به شمار میره، قصد داریم که تو این مطلب در مورد آخرین وضعیت ارز دیجیتال از نظر قانونی در ایران و جهان صحبت کنیم. امیدواریم که با افزایش محبوبیت و مقبولیت بازار ارزهای دیجیتال هر روز شاهد تصویب قانون ارز دیجیتال در کشور های مختلف، برای رسمی تر شدن فعالیت های این حوزه باشیم.

بررسی قوانین ارزهای دیجیتال در کشور های جهان

درسته که سال ها از زمان معرفی و عرضه اولین ارزهای دیجیتال میگذره، اما روند قانون گذاری و استفاده از رمز ارزها در مبادلات بین المللی بسیار کند بوده. البته در حال حاضر به لطف افزایش تعداد کاربرهایی که تو این حوزه وجود دارن و افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال، اقداماتی برای قانونی شدن کریپتوکارنسی ها انجام گرفته. همچنین قدم های نظارتی زیادی برای جلوگیری از کلاهبرداری و تخلفات سایبری و تسلط دولت ها بر این حوزه، توسط کشور های مختلف برداشته شده.

همونطور که قبلتر هم گفتیم، وضع قانون ارز دیجیتال در ایران و هر کشوری، به عوامل مختلفی از جمله نوع حکومت، دیدگاه سیاست مداران، استقبال مردم از ارزهای دیجیتال، تعداد فعالین این حوزه، سطح دانش و سواد عمومی در مورد رمز ارزها و . . . بستگی داره. در حال حاضر بسیاری از کشور های جهان اقداماتی عملی رو در مورد ارزهای دیجیتال پیاده سازی کردن.  توصیه میکنیم مقاله آینده ارز های دیجیتال چگونه خواهد بود؟ رو هم مطالعه نمایید.

البته به این نکته توجه داشته باشین که همه ی کشور ها دید مثبتی رو به این حوزه ندارن و با اعمال محدودیت های بسیار زیاد، به دنبال جلوگیری از گسترش کریپتوکارنسی ها هستن. این در حالیه که بعضی از کشور ها از جمله ایران به دنبال عرضه رمز ارز ملی خودشون هستن تا بتونن یکی از پیشگامان این عرصه باشن و سهمی کلیدی و مهمی رو در اقتصاد دیجیتال ایفا کنن.

تو این مقاله با هم به بررسی آخری وضعیت وضعیت ارز دیجیتال از نظر قانونی در ایران و جهان میپردازیم. امیدواریم که با مطالعه این مطلب بتونین سیاست هایی که کشور های مختلف تو این حوزه اتخاذ کردن رو بهتر و بیشتر درک کنین.

ارز دیجیتال کشور ایران

برای شروع بهتره که از کشور خودمون، ایران، شروع کنیم و در مورد قوانین ارز دیجیتال در این کشور صحبت کنیم. اجازه بدین که یک بار برای همیشه به سوال آیا ارزهای دیجیتال در ایران قانونی هستند یا نه؟ پاسخ مناسب و کاملی رو ارائه بدیم.

در حال حاضر هیچ قانون رسمی در مورد بیت کوین و ارزهای دیجیتال تو کشورمون وضع نشده؛ ولی این موضوع به معنی این نیست که خرید و فروش ارزهای دیجیتال و فعالیت در این حوزه جرم است. طبق ماده 2 قانون اساسی کشورمون، هر فعل و عملی که طبق قانون قابل مجازات باشه و یا به اقدامات تربیتی و تامینی نیاز داشته باشه، جرم است.

با توجه به این اصل در قانون میشه به این نتیجه رسید که خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری و ذخیره ی اون ها جرم نیست. اما در صورتی که کلاهبرداری و یا جرمی تو این حوزه صورت بگیره، طبق قانون نیرو انتظامی و پلیس فتا ارز دیجیتال و کلاهبرداری ها و قانون شکنی هایی که تو این حوزه اتفاق افتادن رو پیگیری میکنن. در صورت وقوع یک کلاهبرداری، هک و یا عدم وفای به عهد در حوزه رمز ارزها، میتونین شکایت رسمی خودتون رو برای رسیدگی، به دادگاه گزارش کنین.

لازم به ذکره که با توجه به افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال تو کشورمون و تحریم های بین المللی، استفاده از ارزهای دیجیتال بین تاجرین و سرمایه گذار ها بسیار رواج پیدا کرده. همچنبن جالبه بدونین که دولت کشورمون به دنبال عرضه ریال دیجیتال به عنوان رمز ارز ملی است. از طرفی تا به امروز مجوزی برای فعالیت صرافی های قانونی ارز دیجیتال تو کشورمون صادر نشده و به همین خاطر بهتره که به هر صرافی آنلاینی برای انجام معاملاتتون، اعتماد نکنین.

یکی از روش های قانونی کسب درآمد از رمز ارزها در ایران، استخراج ارز دیجیتال است. خوشبختانه در حوزه صنعت ماینینگ در کشورمون، قدم های مثبتی برداشته شده و به تازگی (از سال 98) مجوز هایی برای فعالیت قانونی مراکز استخراج یا فارم های ارز دیجیتال صادر شده. برای اخذ مجوز تاسیس چنین مراکزی، باید به وزارت صنعت مراجعه کنین. همچنین ترخیص دستگاه های ماینر از گمرک هم به مجوز از این سازمان نیاز داره. مقاله کاربرد ارز دیجیتال در ایران چیست؟ هم در این زمینه میتونه برای شما مفید باشه.

ارز دیجیتال در ایالات متحده آمریکا (USA)

بدون شک آمریکا یکی از پیشگامان حوزه تکنولوژی و فناوری دنیا به شمار میاد. البته این کشور یکی از اولین ها تو حوزه تصویب قانون ارز دیجیتال بوده و چهارچوب هایی رو برای بازار کریپتوکارنسی ها مشخص کرده. البته باید به این نکته هم توجه کنین که این کشور از چندین ایالت مختلف تشکیل شده که هر کدوم از اون ها یک رویکرد متفاوت رو در برابر ارزهای دیجیتال اتخاذ کردن. 

دولت فدرال امریکا و دولت های ایالتی این کشور، تا به امروز توجه ویژه ای رو به حوزه ارزهای دیجیتال داشتن. همچنین کمیته های دولتی مختلفی از جمله کمیته بورس و اوراق بهادار (SEC)، کمیته کالا و تجارت آینده (CFTC)، وزارت خزانه داری، سرویس درآمد داخلی آمریکا (IRS)، شبکه اجرای جرایم مالی (FinCEN)، دفتر کنترل ارز ایالات متحده (OCC) و کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC)، برای قانون گذاری تو این حوزه نقش داشتن.

قانون و لایحه های بسیار زیادی توسط کمیسیون ها، کمیته ها و کنگره آمریکا به مراجع قانون گذاری این کشور ارجاع داده شدن. همچنین تو سطوح ایالتی هم اقدامات مختلفی برای قانون گذاری ارزهای دیجیتال صورت گرفته. در حال حاضر در ایالات متحده تعریف مشخص و کاملی برای ارزهای دیجیتال وجود نداره و از این نوع داریی ها با عنوان هایی مثل: ارزهای مجازی، توکن های دیجیتالی، دارایی های دیجیتالی، دارایی های رمزنگاری شده و کریپتو یاد میکنن.

همونطور که گفتیم هر دولت ایالتی در این کشور، سیاست های خاص خودش رو برای این حوزه اتخاذ کرده. در ادامه تعدادی از این ایالت ها رو براتون نام میبریم و در مورد چهارچوب هایی که مشخص کردن، صحبت میکنیم.

•    ایالت نیویورک: تو این ایالت مجوز فعالیت برای دو شرکت بزرگ ارز دیجیتال صادر شده است. یکی از این شرکت ها استارتاپی به نام رابین هود (Robinhood) است که در حوزه معاملات سهام فعالیت داره. شرکت دوم هم لیبرتی ایکس (LibertyX) می باشد که ارائه دهنده خدمات دستگاه های خودپرداز بیت کوین هستش.

•    ایالت وایومینگ: تو این ایالت لایحه ای برای پذیرش ارزهای دیجیتال به عنوان پول تصویب شده. لازم به ذکره که این ایالت تا به الان تلاش های زیادی رو برای تبدیل شدن به قطب کریپتو در آمریکا انجام داده. همچنین تو این ایالت چند لایحه مختلف در مورد قانون گذاری ارزهای دیجیتال معرفی شده.

•    ایالت تگزاس: طبق لایحه ای که در این ایالت به ثبت رسیده، خرید و فروش ارزهای دیجیتال در تگزاس مستلزم احراز هویت کاربرها است. تو متن این لایحه به سه مفهوم ارزهای دیجیتال، کیف پول های دیجیتالی، دفتر کل توزیع و ارزهای دیجیتال تایید هویت شده، اشاره شده.

•    ایالت واشنگتن:  طبق قانون ایالت واشنگتن، بیت کوین تو این ایالت به عنوان یک پول برای نقل و انتقال ارزش به رسمیت شناخته میشه. در حکم مربوط به این قانون ذکر شده که: پول به معنی ابزاری برای معامله، یک روش پرداخت و یا ذخیره ارزش است که بیت کوین همه ی این ویژگی ها رو داره.

•    ایالت آیووا: در لایجه ای که تو این کشور در مورد قرارداد های هوشمند تصویب شده، نقل و انتقالات و اسنادی که روی قرارداد های هوشمند ثبت شده باشن، تو دادگاه هایاین کشور به رسمیت شناخته میشه. به ابن ترتیب قرارداد های هوشمند تو این ایالت قابل استناد هستن.

ارز دیجیتال کشور چین

فعالیت هایی که به ارز دیجیتال مربوط بشن، حمایت زیادی رو از طرف دولت چین دریافت نمی کنن. البته با توجه به ایدئولوژی های این کشور، کاملا طبیعی هستش که سیستم غیر متمرکز ارزهای دیجیتال رو به عنوان تهدیدی برای دولت و حکومت خودشون بدونن. البته چین در مورد ارزهای دیجیتال جانب احتیاط رو رعایت میکنه. همچنین تو این کشور فناوری های بلاک چینی و غیر متمرکز در صورتی که در جهت منافع دولت و اقتصاد باشن، مورد توجه و حمایت قرار میگیرن.

مهمترین نهاد در کشور چین برای قانون گذاری ارزهای دیجیتال، بانک مرکزی چین یعنی بانک خلق چین (PBOC) هستش. طبق سیاست هایی که این نهاد و سازمان های قانون گذاری چین اتخاذ کردن، بیت کوین و هر ارز دیجیتال دیگه ای که به وسیله ی بانک مرکزی این کشور صادر نشده باشه، تو این کشور به عنوان ارز برای انتقال ارزش در نظر گرفته نمیشه. البته این کشور بیت کوین و سایر رمز ارزها به عنوان به کالای مجازی به رسمیت میشناسه.

در حال حاضر برای استفاده از کریپتوکارنسی ها و نگهداری و ذخیره ی اون ها به وسیله مردم عادی، قانونی وضع نشده؛ به همین خاطر چینی ها مشکلی رو تو این زمینه ندارن. اخیرا کشور چین اعلام کرده بود که داره روی ارز دیجیتال ملی خودش کار میکنه و قصد داره که یوان دیجیتال رو به وجود بیاره. 

لازم به ذکره که تو سال 2017 عرضه اولیه ارزهای دیجیتال (ICO) و شرکت در اون ها، توسط دولت چین ممنوع اعلام شد. به خاطر این قانون، بیشتر صرافی ها و پلتفرم های چینی ای که در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت میکردن، تصمیم به مهاجرت از این کشور گرفتن.طبق اختیاراتی که حوزه قضایی قوانین کیفری چین داره، همه ی برگزار کننده ها و شرکت کننده ها در ICO های ارز دیجیتال و صرافی های چینی تباری که تو این زمینه فعالیت دارن، حتی اگه در داخل چین نباشن، احت پیگرد قانونی هستن.

ارز دیجیتال در کشور روسیه

دولت روسیه تا به الان موضع خودش رو به طور شفاف و واضحی در مورد ارزهای دیجیتال مطرح نکرده. حتی اخباری در مورد ممنوعیت ارزهای دیجیتال توسط سیاست مداران این کشور منتشر شد که بعد ها تکذیبش کردن. تو سال 2018، ولادیمیر پوتین به عنوان رئیس جمهور روسیه، خواست که سریعا وضعیت ارزهای دیجیتال از نظر قانونی تو این کشور مشخص بشه.

به این ترتیب لایحه ای نوشته شد که دولت هم پیش نویس اون رو پذیرفت ولی تا به الان پذیرش اون به شکل رسمی اعلام نشده. طبق این لایحه قانونی خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صرافی های معتبر، کاملا قانونی است. همچنین تو این لایحه از ارزهای دیجیتال به عنوان نوعی داریی مالی دیجیتالی یاد شده که معامله ی اون ها فقط تو بستر صرافی های آنلاین مجاز می باشد. طبق قوانین این کشور، کاربرهای یک صرافی ارز دیجیتال باید قوانین مربوط به پول شویی و مقابله با تروریسم رو رعایت کنن. 

هدف اصلی از انتشار این قانون این بود که ریسک فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال به حداقل میزان خودش برسه و از جرایم سایبری و کلاهبرداری تو این جلوگیری بشه. همچنین لازم به ذکره که تو سال 2017 اخبار مختلفی در مورد انتشار ارز دیجیتال ملی رو سیه با نام کریپتو روبل منتشر شد که بعدا مقامات رسمی این کشور این خبر رو تکذیب کردن. در حال حاضر این کشور فعالیت و اقدامی رو در جهت ارائه رمز ارز ملی خودش انجام نداده.

ارز دیجیتال اتحادیه اروپا

تو سپتامبر سال 2020 کمیسیون اقتصادی اتحادیه ی اروپا طرحی رو برای تنظیم دارایی ها دیجیتالی تو کشور های عضو این اتحادیه پیشنهاد کرد. در صورتی که این طرح تصویب بشه، باید تمامی مقررات اون در کشور های عضو اتحادیه ی اروپا اجرا بشه. هدف از ارائه این طرح اینه که فعالیت تمامی سازمان ها و نهاد هایی که در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت دارن و یا به ارائه خدمات در زمینه کریپتوکارنسی ها می پردازند، تحت چهارچوب های مشخصی باشه.

نگرانی های اصلی در اتحادیه ی اروپا، استفاده از ارزهای دیجیتال برای پولشویی می باشد. طبق مصاحبه ای که در تاریخ 13 ژانویه 2021، خبرگزاری رویترز با رئیس بانک مرکزی اروپا منتشر کرد، کریستین لاگارد عنوان کرده که بیت کوین و تمامی ارزهای دیجیتالی میتونن به عنوان ابزاری برای پولشویی مورد استفاده قرار بگیرن. به همین خاطر لازمه که در زمینه بین الملل و جهانی، قوانینی برای کنترل این حوزه تنظیم و تصویب بشن.

همچنین لاگارد تو ادامه ی این مصاحبه این طور عنوان کرد که: ارزهای دیجیتال یک ابزار سوداگرانه هستن که امکان استفاده از اون ها برای فعالیت های غیر قانونی مختلفی مثل پولشویی، وجود داره.

در حال حاضر تو بیشتر کشور هایی که عضو اتحادیه ی اروپا هستن، فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال و خرید و فروش این نوع دارایی ها، قانونی است. البته باید به این نکته هم توجه کنین که این کشور ها، از خط قرمز های متفاوتی برخوردار هستن و به همین خاطر هر کدوم از اون ها قوانین و مقرراتی رو برای این حوزه در نظر گرفته است. برای مثال نحوه فعالیت صرافی های قانونی ارز دیجیتال تو کشور های مختلف اروپایی، با هم فرق میکنه.

همچنین تو این کشور ها نحوه و میزان مالیاتی که برای درآمد حاصل از فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال در نظر گرفته شده هم فرق میکنه؛ اما به طور کلی بیشتر این کشور ها برای سود حاصل از معامله و خرید و فروش ارزهای دیجیتال، مالیاتی با نرخ 0 تا 50 درصد رو در نظر گرفتن.

جمع بندی

تو این مقاله با عنوان قانون ارز دیجیتال در ایران و کشور های مختلف، به بررسی قوانین و مقرراتی که برای فعالین بازار ارزهای دیجیتال در کشور های مختلف تصویب شدن، پرداختیم. لازم میدونیم که در انتها به این نکته اشاره داشته باشیم که، کریپتوکارنسی ها بک سیستم غیر متمرکز هستن و هیچ دولت و سازمانی نمیتونه با اعمال نفوذ . قدرت در اون ها دستکاری کنه؛ اما کشور های مختلف با توجه به سیاست هایی که دارن، میتونن با وضع قانون و اعمال محدودیت، فعالیت شهروندان خودشون رو تو این بازار به حداقل برسونن.

به همین دلیل بسیار مهمه که با قوانین ارز دیجیتال کشوری که در اون زندگی میکنین و یا قصد سفر به اون رو دارین، آشنا باشین تا مشکلی برای دارایی های دیجیتالی شما پیش نیاد. توجه داشته باشین که بررسی وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در تمامی کشور های جهان کار سخت و زمانی گیریه. به همین خاطر تو این مطلب تنها ایران و کشورهای بزرگی که سهم قابل توجهی رو در اقتصاد جهان ایفا میکنن، مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم که این مقاله برای آشنایی با قوانین ارزهای دیجیتال در کشور های مختلف، براتون مفید واقع بشه.