تجارت شستشو  (wash trading)چیست ؟

• 16:10 1403-10-01
• زمان مطالعه: 8 دقیقه

تجارت شستشو یا wash trading چیست؟ موضوعی که ما میخواهیم در این مقاله از سلسله مباحث آموزش ارز دیجیتال بررسیش کنیم مربوط به این مسئله هست. یکی از مشکلات بر سر راه تجارت ارز های دیجیتال تجارت شستشو میباشد و در این مقاله به تفصیل درباره ی این که تجارت شستشو چیست؟ و راههای مقابله با اون صحبت خواهیم کرد و البته باید بگیم که این کار در بسیاری از کشورها در حوزه ارزهای دیجیتال از جمله ایالات متحده کاملا غیر قانونی هست و همینطور برای محافظت و ایجاد امنیت بیشتر برای دارایی های دیجیتال کاربران صرافی ها در این زمینه تلاشهای زیادی کرده اند و همیشه در مقابله با این عمل هستند. همچنین سعی می کنیم در این زمینه توصیه هایی برای شما داشته باشیم تا با به کار بردن آنها در بازارهای واقعی بتوانید بدون مشکل به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازید.

تجارت شستشو چیست؟

واش تریدینگ wash trading یا تجارت شستشو به نوعی از دستکاری ها و ترفندها و یا انواع تبانی در بازار گفته میشه که به صورت گمراه کننده بین خریدار و فروشنده ارز دیجیتال ایجاد میشه. در تجارت شستشو سرمایه گذاران یک نوع ارز دیجیتال توافق می کنند تا مثلا قیمت یک ارز دیجیتال رو بالا ببرند و حجم معاملاتش رو بالا نشون بدن و در میزان محبوبیت و تقاضا برای ارز دیجیتال مورد هدف تاثیر بگذارند. که باعث میشه یک ارز دیجیتال یا دارایی دیجیتال در بازار به طور مصنوعی بسیار پرطرفدار دیده بشه و افراد زیادی به طرف این ارز دیجیتال برن و به خرید اون روی بیارن. بعد از اینکه در مدت خیلی کوتاهی ارز دیجیتال مورد نظر به فروش بالایی دست پیدا کرد و خریدارهای زیادی رو به خودش جذب کرد، افرادی که قصد انجام این نوع تجارت را داشتند؛ شروع به فروش دارایی های خود می کنند و این باعث میشه که قیمت اون ارز پایین بیاد و حتی این ارزهای دیجیتال در دفتر سفارشات هم زیاد باقی نمی مونن و دیگه برای کاربران قابل رویت نیستن در حالی که ارزهای دیجیتال با قیمت واقعی در دفتر سفارشات به مدت طولانی تری باقی می مونن .

تجارت شستشو چگونه کار می کند؟

یک سرمایه گذار برای انجام تجارت شستشو، در یک زمان خیلی کوتاه و یا شاید به طور همزمان یک ارز دیجیتال رو هم خرید میکنه و هم می فروشه و در بسیاری موارد این کار رو یک فرد یا چند نفر محدود انجام میدن. به عبارت دیگر یک تجارت داخلی رو انجام می دن و این کار باعث بالا رفتن تعداد تراکنش در ارز دیجیتال مورد هدف در زمان کوتاهی میشه که خرید و فروش باید خیلی سریع و پشت سر هم انجام بشه. این حرکت سایر خریدارها رو به سمت این ارز کشونده و بعد از اینکه این خریدارهای جدید ارز مورد نظر رو خریدن، اون افراد از بازار خودشون رو می کشن بیرون.

در دنیای ارزهای دیجیتال با وجود غیر قانونی اعلام شدن این کار، سازمان یا نهاد مشخصی برای ایجاد محدودیت و کنترل بازار ارزهای دیجیتال وجود ندارد و به همین دلیل در این زمینه صرافی ها و سرمایه گذاران و مشارکت کنندگان بزرگ نقش پررنگ تری دارند و می توانند اقداماتی انجام بدهند. اما لازم به ذکر هست که در این بین صرافی هایی هم وجود دارن که برای داشتن درامد بیشتر تن به انجام این معامله ها میدن و این کار در آینده باعث از بین رفتن تعداد زیادی از مشتریان اونها خواهد شد. با روشن شدن کار های انجام شده، کاربران به دنبال صرافی هایی خواهند رفت که بازار های عادلانه و قابل اعتمادی رو به اونها ارائه می دن و اگر یک روز قانون مدونی بوجود بیاد، این نوع صرافی ها حتما مجرم شناخته شده و مجازات خواهند شد. البته یک سری قوانین بازدارنده اعمال شده ولی در مواقعی هم پیش میاد که صرافی ها یا خریداران زمانی به این موضوع پی می برند که معاملات انجام شده و دیگه کاری نمیشه کرد.

گسترش ارزهای دیجیتال راهی برای گسترش تجارت شستشو

در معاملات ارزهای دیجیتال به دلیل اینکه معاملات قابل ردیابی نیستند و کاربران بدون نام اصلی خودشون به خرید و فروش ارزهای دیجیتال می پردازن، تجارت شستشو افزایش پیدا کرده. همچنین به وجود امدن ارز های دیجیتال مختلف از سراسر دنیا و در بسیاری از موارد با پشتوانه های مالی ضعیف و قیمت های کم، همینطور در بسیاری از موارد هم فرار از مالیات و یا شاید پنهان کردن پولی که از راه های قانونی بدست نیامده و همچنین همزمان با گسترش فناوری بلاکچین عرصه برای این تجارت غیر قانونی فراهم شده است و کار افراد سود جو ساده تر شده. اما با وجود قوانین بازدارنده و سخت گیرانه این کار ها محدودتر می شود و بازار امن تر و عادلانه تر خواهد شد.
در سال 2018 بعضی از قوانین بازدارنده ی اعمال شده در بازار ارزهای دیجیتال باعث شد تعداد زیادی از نهنگ های ارزها یا همان سرمایه داران بزرگ این عرصه از بازار خارج شوند ولی با این همه این کار مدتی باعث ایجاد ثبات در بازار شد.

چگونه از دستکاری قیمتها و تجارت شستشو نهنگ ها در امان باشیم؟

دست کم تمام یا عده ای از کاربران رمز ارزها دستکاری در قیمت های ارزهای دیجیتال رو تجربه کرده اند، دستکاری قیمت بیت کوین یا رمز ارز های دیگر توسط نهنگ ها در بازار ارز های دیجیتال که کنترل زیادی روش نیست، یکی از مشکلاتی هست که معامله گرانی که از صرافی های دیجیتال به صورت آنلاین خرید و فروش می کنن باهاش مواجه هستن.

پیدا کردن حرکت نهنگها در بازار ارزهای دیجیتال کاری دشوار هست ولی با استفاده از یک سری تکنیک ها کاری شدنی ست، در ادامه به بررسی این تکنیک ها می پردازیم:

سفارشات پنهان 

سفارشات پنهان یک سری ابزار های هستن که نهنگ های ارز های دیجیتال از اون ها در خرید و فروش هاشون استفاده می کنن به این ترتیب که هر سفارش بزرگ رو به چند سفارش کوچیک برای ثبت در دفتر سفارش order book تقسیم میکنن و هر سفارش کوچک که پذیرفته شد، سفارش بعدی در دفتر سفارشات قرار می گیره و به این ترتیب ادامه پیدا می کنه. به این روش کوه یخ یا ice berg گفته می شه و درست نقطه مقابل استراتژی خرید و فروش دیوار هست. در خرید و فروش استراتژی دیوار نهنگ ها یک سفارش بزرگ رو نزدیک به قیمت بازار ثبت می کنن و حواسشون هست که این سفارش پذیرفته نشه و تریدر های خرد هم تحت تاثیر این کار به بازار وارد میشن و فکر میکنن که این یک سفارش بزرگ و واقعی هست اما نهنگ ها در جهت عکس عمل می کنن و افراد رو فریب میدن. برای مقابله با این روش دستکاری قیمت ها می تونین هنگام مشاهده یک دیوار خرید و فروش عکس اون عمل کنین تا به دام نهنگ ها نیوفتین و فریب نخورین.

لیکویید کردن برای دستکاری قیمت های ارزهای دیجیتال

نهنگ های ارز های دیجتال گاهی اوقات با دستکاری کردن قیمت ها قصد فعال کردن حد ضرر یا لیکویید کردن liquidation سفارش های تریدرهای خرد رو دارن و این کار رو بیشتر زمانی انجام میدن که از شرایط بازار خبر دارن و این اقدام اونها باعث افت شدید یا رشد قیمت ها میشه و خودشون با استفاده از این موقعیت ها به ثبت سفارشات جدید می پردازن. بهترین روش برای مقابله با این کار این هست که از بازار های معاملات آتی یا فیوچرز استفاده نکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله معاملات فیوچرز چیست؟ ما رو مطالعه نمایید.

راهکارهای مقابله با تجارت شستشو در صرافی ها

برای مقابله با تجارت شستشو صرافی ها می توانند اقداماتی انجام بدن که مانع این کار بشن و انجام این کارها واقعا ساده و کاربردی هست که در ادامه مقاله واش تریدینگ چیست؟ بهش می پردازیم.

بازی های ترید

در مواردی دیده می شود که دارندگان بعضی از توکن ها یا ارزهای دیجیتال برای ترید یا معامله شدن ارز دیجیتال خودشون یک سری جایزه ها رو تعیین میکنن که با این کار بعضی از صرافی ها برای بدست آوردن این جایزه ها به انجام تجارت شستشو روی میارن و با انجام اون بازی ها جایزه رو بدست میارن که در مقایسه با کارمزد های این معاملات براشون درآمد بیشتری داره. ولی برای جلوگیری از این اقدامات غیر اخلاقی و غیر قانونی بهتر هست که وارد این بازی ها نشد و اونها رو پاک کرد.

برنامه های کارمزد واحد

برنامه های چند لایه کارمزد صرافی ها هم در بعضی موارد باعث منجر به تجارت شستشو می شه به این صورت که صرافی ها برای داشتن درامد بالا و استفاده از کارمزد معاملات به تجارت شستشو روی میارن و توکن های با معاملات کم حجم رو با واش تریدینگ معامله می کنن که برای مقابله با این کار بهتر هست صرافی ها از سیاست کارمزد واحد استفاده کنند.

جلوگیری از خود تریدی

در این روش صرافی باید به این نکته توجه داشته باشه که سفارش های یک اکانت با دیگر سفارش هاش مطابقت نداشته باشه و این ممکنه برای تریدر های حرفه ای مشکل ایجاد کنه. اما اونها می تونن به اجرای مدل های مختلف ترید بپردازن، اما صرافی ها با جلو گیری از خود تریدی می تونن از تجارت شستشو جلوگیری کنند.

پیگیری زمان سفارشهای متوالی

صرافی ها زمان وارد شدن سفارش یک کاربر و یا طول زمان تطابق یک سفارش رو می دونن پس وقتی متوجه شدن که یک سفارش خیلی سریعتر از زمان معمول تطابق پیدا کرد باید اون سفارش رو رد کنن. برای پی بردن به این گونه سفارشات صرافی ها میتونن اقدامات ساده ی زیر رو انجام بدن:
•    یک مدت زمان تاخیر برای پردازش سفارش تعیین کنید، مثلا با در نظر گرفتن میانگین چند سفارش این زمان رو میتونین تخمین بزنین و تعیین کنین.
•    به محض رسیدن یک سفارش جدید تطابق رو انجام بدین.
•    در بررسی تطابق توجه بشه که آیا دلتای (delta)  زمان ورود اون سفارش مطابق با میانگین زمان تعیین شده در مرحله اول هست یانه؟ که اگر بزرگتر بود تطابق مشکلی ندارد و سفارش موجود در بازار وارد می شود. اما اگر کمتر بود احتمال وجود تجارت شستشو هست و اون سفارش وارد بازار نمی تونه بشه و باید جلوش گرفته بشه.
توجه داشته باشید که یک کاربر بد می تونه سفارش های متوالی خودش رو جوری برنامه ریزی کنه که واش تریدینگ رو مخفی نگه داره پس مراقب باشید و نکات مهمی که گفته شد را به کار ببرید.

داشتن یک فراهم کننده یک سفارش اولیه 

یکی از مهم ترین راه کار های پیشگیری از واش تریدینگ این است که فراهم کننده ی سفارش به عنوان فراهم کننده اولیه اقدام کنه به این صورت که در زمان سفارش اسپرد خرید و فروش مهار می شه و کاربران دیگه نمی تونن مداخله کنن، و تنها چیزی که اجازه ورود داره سفارش های جدیدی هست که قیمت هارو بهبود بده.
نکته قابل توجه در این مبحث اینه که دستکاری های قیمتها نمی تونه به نفع فراهم کننده سفارش اولیه مخصوصا در بازارهایی که نقدینگی بالایی دارن باشه. چون قیمتهاشون به صورت واضح از طریق بازار تعیین میشه. همچنین همه ی فراهم کنندگان سفارش نمی تونن همه ی توکن های یک صرافی رو پشتیبانی کنن و همینن باعث جلوگیری از تجارت شستشو می شه. 

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم به شما بگیم که تجارت شستشو چیست؟ که در بازارهای مالی بهش واش تریدینگ هم میگن و از ترفند هایی که برخی ها برای دستکاری در قیمت های ارزهای دیجیتال به کار می برن بهتون گفتیم و سعی کردیم به بررسی نحوه ی مقابله باین ترفند ها بپردازیم و برای شما پیشنهاداتی رو ارائه دادیم. اما واضح هست که توصیه های ذکر شده باعث حذف کامل این مشکلات از بازار نمیشه و تجارت شستشو رو از بازار حذف نمی کنه، پس بهتر هست که شما کاربران محترم با آگاهی و مطالعه در این بازار کار کنین و برای داشتن اطلاعات بیشتر و آموزش در زمینه ارزهای دیجیتال به مقاله های آموزشی سایت ارزسنج مراجعه کنین و همچنین برای اعلام نظراتتون در مورد این مقاله در بخش انتهایی و در قسمت نظرات می تونین نظر خودتون رو درج کنین.