رول آپ(Rollup) در بلاک چین چیست؟

• 03:09 1403-09-13
• زمان مطالعه: 4 دقیقه

رول آپ(Rollup) در بلاک چین؛ بهترین راه حل مقیاس پذیری! منظور از مشکل مقیاس پذیری بلاک چین چیست؟ آیا می دونین رول آپ چیست؟ رول آپ ها چجوری کار می کنند؟ انواع رویکردهای رول آپ کدامند؟ رول آپ چه کمکی به توسعه دهنده ها می کنه؟ رول آپ چه مزایایی به همراه داره؟ نکات مهم درباره رول آپ های بلاک چین کدامند؟ چرا بلاک چین ها از رول آپ استفاده می کنند؟ رول آپ چه تاثیری بر قیمت بیت کوین دارد؟

با وجود اینکه شبکه های غیرمتمرکز پیشرفت زیادی کردن، ولی هنوز از مشکل مقیاس پذیری رنج میبرن. همزمان با افزایش تعداد کاربران پروژه های بلاک چین، تراکم شبکه و به دنبال اون هزینه هر تراکنش افزایش پیدا می کنه. این کار در آخر باعث کاهش سرعت تراکنش ها شده و تاثیر بدی روی تجربه کاربران می ذاره. بلاک چین های مختلفی از رول آپ به عنوان راهکاری برای افزایش مقیاس پذیری خودشون استفاده می کنند. به همین منظور ما سعی می کنیم در مقاله رول آپ در بلاک چین چیست؟ اطلاعاتی در مورد رول آپ یا Rollup به شما ارائه کنیم و به بررسی انواع رویکردهای رول آپ بپردازیم و عملکرد رول آپ ها رو مورد بررسی قرار بدیم.

رول آپ چیست؟

شاید این سوال واستون پیش اومده باشه که رول آپ چیست؟ ما می تونیم در پاسخ به این سوال بگیم که رول آپ یا Rollup مکانیزمی هست که به کاربران این امکان رو میده تا تراکنش ها رو بر روی یه بلاک چین مجزا انجام بدن و در عین حال تضمین های در دسترس بودن و یکپارچگی خود اتریوم رو به ارث میبره. رول آپ ها با نوشتن همه تراکنش ها در لایه یک اتریوم به عنوان Calldata و سپس نوشتن یه هش از نتیجه تراکنش به این هدف دست پیدا می کنند. رول آپ ها با تقسیم هزینه یه تراکنش اتریوم بین کاربران، هزینه های انتقال رو کاهش میدن.

جالب اینجاست که بدونین رول آپ ها دسته ای تراکنش های موجود در شبکه رو Roll Up کرده و اون ها رو به یه داده واحد تبدیل می کنند تا پردازش اون ها در زمان کمتری انجام بشه. در واقع تراکنش ها رو از روی زنجیره اصلی خارج کرده و به بیرون از زنجیره هدایت می کنند. بعد از پردازش این دسته از تراکنش، اون رو برای تایید نهایی به لایه اول ارسال می کنه. توجه داشته باشین که رول آپ ها می تونن با فشرده سازی تراکنش ها یا Compression حجم بار شبکه اتریوم رو کاهش بدن و به مقیاس پذیری کمک کنند.

ویدیوی پیشنهادی: لایه دوم اتریوم چیست؟

آشنایی با انواع رویکردهای رول آپ

همونطور که گفتیم، رول آپ نوعی راه حل مقیاس پذیری لایه 2 هست که عملیات تراکنش ها رو بیرون از بلاک چین اصلی اتریوم انجام میده. با این وجود داده های مرتبط با تراکنش ها رو به همون لایه اول ارسال می کنه. با توجه به اینکه داده های تراکنش در لایه اول هستن، شبکه ها با همون اقدامات امنیتی لایه 1 به کاربران خدمات میدن. رول آپ ها دو رویکرد متفاوت دارن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این بخش از مقاله به بررسی رویکردهای متفاوت رول آپ بپردازیم تا باهاشون آشنا بشین.

•    راهکار رول آپ دانش صفر(ZK Rollup)

یکی از رویکردهای مختلف رول آپ، رول آپ دانش صفر یا ZK Rollup هست که تراکنش ها رو در دسته هایی که خارج از زنجیره اجرا میشن رو گروه بندی و جمع آوری می کنه. این محاسبات برون زنجیره ای باعث کاهش مقدار داده مورد نیاز برای انتشار روی بلاک چین اصلی میشه. در این حالت اپراتورهای رول آپ ZK به جای ارسال هر تراکنش به صورت مجزا، خلاصه ای از تغییرات لازم به نمایندگی از همه تراکنش های داخل یه دسته رو ثبت می کنند.

•    راهکار رول آپ اپتیمستیک(Optimistic)

یکی دیگه از رویکردهای مختلف رول آپ، راهکار رول آپ اپتیمستیک یا Optimistic هست. در این رول آپ هیچ اثبات اعتباری برای اینکه تراکنش ها مورد قبول هستن به بلاک چین اتریوم ارسال نمیشه. با این حال برای اینکه امنیت اطلاعات تضمین بشه، مدت زمانی به عنوان زمان چالش در اختیار کاربران قرار می گیره. در این مدت، کاربران می تونن نتیجه تراکنش ها رو به چالش بکشن.

ویدیوی پیشنهادی: مرج اتریوم 2 Ethereum Merge چیست؟

عملکرد رول آپ ها چگونه است؟

به نظر شما رول آپ یا Rollup چجوری کار می کنه؟ این راهکار برای کاهش هزینه کارمزد، تراکنش ها رو فشرده سازی می کنه، ولی چجوری؟؟ نحوه کار به این صورت هست که رول آپ تعداد زیادی تراکنش رو در خارج از زنجیره اصلی، جمع آوری یا بسته بندی می کنه و در آخر به شکل یه تراکنش به لایه اول انتقال میده. این کار تراکنش ها رو کاهش داده و کارایی شبکه رو بهبود میده. راهکارهای رول آپ نوعی قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم هستن که به عنوان رله بین زنجیره اصلی و لایه 2 عمل می کنند.

حائز اهمیت هست که بدونین رول آپ(Rollup) در واقع با انتقال عملیات محاسباتی تراکنش ها به یه زنجیره جانبی، به مقیاس پذیری شبکه کمک می کنند. از اونجایی که زنجیره اصلی و زنجیره جانبی قابل تعامل هستن، به صورت موازی اجرا میشن و با هم مرتبط میشن. بنابراین، شبکه های بلاک چین مقیاس پذیرتر میشن، چون فرایندهای محاسباتی پیچیده از زنجیره اصلی خارج و ازدحام شبکه کاهش پیدا می کنه. برای مثال بلاک چین اتریوم می تونه 15 تراکنش رو طی یه ثانیه پردازش کنه.

جمع بندی و نتیجه:

ما سعی کردیم در مقاله رول آپ در بلاک چین چیست؟ اطلاعاتی در مورد رول آپ یا Rollup به شما ارائه کنیم و به بررسی انواع رویکردهای رول آپ بپردازیم و عملکرد رول آپ ها رو مورد بررسی قرار بدیم. همونطور که گفتیم، رول آپ مکانیزمی هست که به کاربران این امکان رو میده تا تراکنش ها رو بر روی یه بلاک چین مجزا انجام بدن و در عین حال تضمین های در دسترس بودن و یکپارچگی خود اتریوم رو به ارث میبره. هرچند راهکارهای رول آپ پیشرفت کردن، ولی با این وجود باز هم با کاستی ها و چالش هایی روبرو هستن که باید در اینده برطرف بشه. برای مثال یکی از این چالش ها ادغام خدمات مربوط به پرداخت های مالی غیرمتمرکز یا دیفای هست.