• 04:02 1403-02-13
• زمان مطالعه: 10 دقیقه

فناوری ارزهای دیجیتال و بلاکچین بلاک چین بخشی از برنامه‌های کاربردی جدید اینترنت اشیاء صنعت 4.0 است که دارای قابلیت هایی مانند سیستم‌های غیرمتمرکز، دفتر کل توزیع‌شده، و فناوری غیرقابل تغییر و از نظر رمزنگاری امن است. یکی از زمینه‌هایی که فناوری بلاک چین پتانسیل فوق‌العاده‌ای در اون داره، مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی هست، به دلیل رویکرد بیمار محورتر به سیستم مراقبت‌های بهداشتی و همچنین توانایی بلاک چین برای اتصال سیستم‌های متفاوت و افزایش دقت سوابق سلامت الکترونیکی. به دلیل کاربرد های وسیع بلاک چین در پزشکی و بهداشت در ادامه به بررسی موارد کاربردی بلاک چین در پزشکی و بهداشت می پردازیم.

بلاک چین در پزشکی و بهداشتی:

انفورماتیک سلامت (HI) توسعه ای از انفورماتیک پزشکی هست که بر بخش بالینی و پیاده سازی فناوری در توزیع مراقبت های بهداشتی تمرکز داره. تغییرات در فناوری و مراقبت های بهداشتی منجر به تکامل انفورماتیک مراقبت های بهداشتی میشه. با فن آوری فعلی، HI پایگاه های دانش اساسی و غیرقابل تقسیم رو برای پزشکان و سازمان های مراقبت های بهداشتی فراهم می کنه تا به بیماران خدمات مراقبتی با کیفیت بهتری ارائه بدن. کسب و ثبت اطلاعات پزشکی و بیمار، ارتباط با متخصصان مراقبت های بهداشتی، انتخاب روش تشخیصی مناسب، نتایج یافته های آزمایشگاهی و جمع آوری اطلاعات تحقیقات بالینی به عنوان پردازش اطلاعات و ارتباطات در بخش مراقبت های بهداشتی شناخته میشه.

سیستم های پرونده الکترونیک سلامت (EHR) و سیستم های اطلاعات بیمارستانی (HIS) به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرن. با این حال، HIS های فعلی توسط یک پیمانکار داده خاص ذخیره میشن، و دارای چندین معایب، مانند فقدان اقدامات امنیتی کافی هستن.

با در نظر گرفتن این مسائل، یک سیستم مدیریت پایگاه داده ضد دستکاری و هک بهبود یافته بسیار مورد نیاز هست تا جایگزین سیستم فعلی بشه. سیستم نوآورانه جدید باید امنیت داده بهتری داشته باشه و بتونه با سایر سیستم های فناوری اطلاعات (IT) مانند سیستم های مالی و پذیرش ادغام بشه. هنگامی که فناوری بلاک چین در سال 2008 معرفی شد، تا حد زیادی تمام این معیارها رو در کنار تطبیق پذیری اون برای برنامه های کاربردی در بانکداری و امور مالی برآورده کرد.

بلاک چین یک پایگاه داده غیرمتمرکز هست که فهرستی بدون وقفه و رو به رشد از رکوردهای داده رو که توسط گره های درگیر ایجاد میشه، نگهداری می کنه. اطلاعات در یک دفتر کل ثبت میشه که شامل داده های هر تراکنش تکمیل شده، هست. علاوه بر این، بلاک چین نیز نوعی دفتر کل پراکنده از بلوک‌های زنجیره‌ای رمزنگاری شده، هست که در اون تراکنش‌های مبادله‌شده ارزش به‌طور متوالی جمع‌آوری میشن. بلاک چین همچنین ویژگی هایی مانند عدم تمرکز، امنیت، ناشناس بودن و یکپارچگی داده ها رو با عدم وجود واسطه ای برای کنترل توافق و تغییر ناپذیری نشون میده. اطلاعات موجود در بلاک چین به دلیل مجموعه ای پیوسته از بلوک ها که حاوی اطلاعات و داده ها هستن، بدون دستکاری اند. بنابراین با توجه به موضوعات بیان شده که شامل مشکلات در بیمارستان ها سایر نقاط هست و قابلیت های بلاک چین در حل مشکلات امروزی، بلاک چین کاربردهای زیادی در حوزه های مختلف به ویژه سلامت و پزشکی داره.

مزایای استفاده از بلاک چین در پزشکی و سلامت:

• امنیت بیشتر
• تعامل و همکاری
• دسترسی و شفافیت
• مدیریت زنجیره تامین قابل اعتماد
• محافظت در برابر کلاهبرداری های بیمه ای
• آزمایش های پزشکی

کاربردهای بلاک چین در پزشکی و سلامت:

با توجه به قابلیت بی شمار و منحصربفرد بلاک چین، این فناوری کاربردهای بسیاری در حوزه پزشکی و سلامت داره که سبب حل بسیاری از مشکلات جامعه شدن.

• تحقیقات و آموزش زیست پزشکی: تحقیقات بالینی

بلاک چین می تونه در زمینه های تحقیقاتی و آموزشی زیست پزشکی استفاده بشه. فناوری بلاک چین به طور گسترده در تحقیقات و آموزش زیست پزشکی برای حفظ حریم خصوصی، یکپارچگی، اشتراک گذاری، به اشتراک گذاری سوابق و نگهداری سوابق به ویژه در آزمایشات بالینی استفاده شده. Nugent و همکارنش، قرارداد هوشمند بلاک چین رو ارائه کردن که از جعل داده ها و گزارش کم نتایج ناخواسته تحقیقات بالینی جلوگیری می کنه، که اعتماد به داده ها و آزمایشات بالینی رو افزایش میده.

آنجلتی و همکارانش اجرای اثبات مفهومی از قابلیت ردیابی رضایت در کارآزمایی‌های بالینی با استفاده از اتریوم رو برای ایمن‌سازی و اطمینان از داده‌های غیرقابل ابطال پیشنهاد کردن. هر قطعه داده یا رضایت مندرج در سیستم بلاک چین دارای مهر زمانی و شفاف هست. این از طریق اعتبار سنجی رمزنگاری به دست میاد. تمام برنامه‌ها، رضایت‌ها، پروتکل‌ها و نتایج احتمالی رو می‌توان حتی قبل از شروع کارآزمایی‌های بالینی روی بلاک چین ذخیره کرد که از هرگونه فساد و نتایج نامطلوب مطالعه جلوگیری می‌کنه.

• مانیتورینگ بیمار از راه دور:

نظارت از راه دور بیمار یکی دیگه از موارد استفاده از بلاک چین در بخش مراقبت های بهداشتی هست. به طور کلی، نظارت از راه دور بیمار شامل جمع‌آوری داده‌های زیست‌پزشکی از بدن و دستگاه‌های تلفن همراه هست تا امکان نظارت بر وضعیت بیمار از راه دور خارج از محیط‌های مراقبت بهداشتی سنتی مانند بیمارستان‌ها فراهم بشه.

لیانگ و گروهش پیاده‌سازی زنجیره بلوکی مبتنی بر Hyperledger رو در mHealth ارائه کردن که جمع‌آوری و اشتراک‌گذاری داده‌ها رو بین سهامداران مراقبت‌های بهداشتی امکان‌پذیر میکنه و شفافیت و دسترسی داده‌ها رو تضمین می‌کنه. سراوانان، یک سیستم ایمن سرتاسر، یک الگوی مراقبت بهداشتی جدید (به عنوان مثال، دستگاه کمکی ایمن مجهز به موبایل برای بیماران دیابتی)، از طریق قراردادهای هوشمند برای تسهیل امنیت رمزنگاری و دسترسی رسمی به داده‌ها برای نظارت بر دیابت پیشنهاد کرده. محقق دیگه ای به نام Cichosz قراردادهای زنجیره بلوکی چند امضایی NEM رو برای کمک به بیماران دیابتی در نظارت و انتقال پارامترهای حیاتی یا داده های اون ها توسط دستگاه حسگر به یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین که در اون داده ها جمع آوری، ذخیره و تجزیه و تحلیل میشن، پیشنهاد کردن. در موارد اضطراری، مانند سطح غیرطبیعی گلوکز خون یا از دست دادن دوز، یک هشدار از طریق یک شبکه اجتماعی، مانند فیس بوک یا واتساپ، به ارائه دهنده مراقبت ارسال میشه. داده ها رو می توان به طور مداوم با استفاده از دستگاه های تلفن همراه به عنوان دروازه ای با فناوری بلاک چین، که می تونه بیماران رو از هرگونه عواقب نامطلوب نجات بده، ارتباط برقرار کرد.

• مدارک پزشکی الکترونیکی:

 EMRها، مشابه EHR ها شامل مدل سازی الکترونیکی، ذخیره سازی و مدیریت داده های شخصی، پزشکی یا مرتبط با سلامتی بیماران هستن. به طور سنتی، سیستم های مختلف برای ذخیره سوابق بیماران به طور جداگانه در ارائه دهندگان خدمات مختلف استفاده میشه، که در اون ارائه دهندگان خدمات بر سوابق کنترل دارن، که ممکنه اشتراک داده ها رو با سایر ذینفعان مراقبت های بهداشتی محدود کنه.

استفاده از بلاک چین در مدیریتEHR ها، به اشتراک گذاری داده ها رو در میان ذینفعان مراقبت های بهداشتی آسون تر، شفاف تر و قابل اعتمادتر می کنه و بیماران بر داده های خودشون کنترل خواهند داشت. که این دلیل هست که ویژگی‌های فناوری بلاک چین، مانند تمرکززدایی، تغییرناپذیری، منشا داده، قابلیت اطمینان، استحکام، قراردادهای هوشمند، امنیت و حریم خصوصی، اون رو برای مدیریت و ذخیره‌سازی EHR بیماران مناسب می‌کنه.

با فناوری بلاک چین، صرف نظر از زمان و موسسه، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می تونن به راحتی به تمام داده های پزشکی بیمار دسترسی داشته باشن. بیماران به مراقبت های بهداشتی خود متعهدتر میشن زیرا اونها مستقیما در مدیریت سوابق سلامت خود از طریق فناوری بلاک چین درگیر هستن.

 دومین برنامه ای که EMR ها رو ادغام می کنه، اشتراک گذاری داده های حفظ حریم خصوصی مبتنی بر بلاک چین (BPDS) هست. در این برنامه از پلتفرم بلاک چین اتریوم استفاده می کنن که خطر نشت داده های پزشکی رو کاهش میده و به اشتراک گذاری داده ها در مراقبت های بهداشتی رو ایمن می کنه.

• زنجیره تامین دارو:

زنجیره تامین دارو یکی دیگه از موارد استفاده از فناوری بلاک چین در بخش پزشکی و بهداشت، به ویژه مدیریت زنجیره تامین مرتبط با سلامت هست. زنجیره تامین دارو شامل معرفی داروهای جدید به بازار، تضمین ایمنی و اعتبار محصولات پزشکی فروخته شده به مشتریان نهایی هست. بلاک چین در این زمینه برای تخصیص یک پلتفرم ایمن و رسیدگی به رایج ترین مشکلاتی که در صنعت داروسازی با اون مواجه هست، مانند تحویل داروهای غیر استاندارد یا تقلبی که ممکنه تاثیر منفی بر بیماران داشته باشه، استفاده شده.

Bocek و گروهش یک نمایش و ارزیابی در دنیای واقعی از فناوری بلاک چین در زنجیره تامین دارویی ارائه کردن، جایی که حسگرهای دمای محیط با فناوری بلاک چین برای ثبت دمایی که داروها در اون ذخیره و حمل میشن، قابل استفاده هستن. چنین اندازه‌گیری‌های دما به طور غیرقابل تغییر در یک بلاک چین عمومی برای بازرسی شفاف نگهداری میشن، که می‌تونه هزینه عملیاتی رو در زنجیره تامین دارویی کاهش بده.

• مطالبات بیمه سلامت:

بیمه درمانی برای همه لازم هست تا درمان پزشکی مقرون به صرفه دریافت کنن. ویژگی های بلاک چین، مانند تغییر ناپذیری، تمرکززدایی، شفافیت و قابلیت حسابرسی سوابق، می تونه به روند ادعاهای بیمه سلامت در بخش پزشکی و بهداشت کمک کنه. شخصی به نام ژو با همکاری گروهش یک سیستم ذخیره سازی بیمه پزشکی مبتنی بر بلاک چین رو توسعه دادن که با استفاده از پلت فرم بلاک چین اتریوم نمایش داده میشه. داده های بیمه پزشکی یک بیمار رو می توان رمزگذاری کرد و به طور غیرقابل تغییر روی بلاک چین ذخیره کرد، که باعث افزایش اعتبار و حذف دخالت اشخاص ثالث در مدیریت بیمه سلامت بیماران میشه.

• تجزیه و تحلیل داده های سلامت:

بلاک چین در همکاری با سایر فناوری‌های نوظهور، مانند تکنیک‌های یادگیری عمیق و انتقال، برای شناسایی تحلیل‌های پیش‌بینی‌کننده داده‌های مراقبت‌های بهداشتی استفاده میشه. کوتسیوبا بیان کرده که بلاک چین فرصتی منحصر به فرد برای غلبه بر مشکلات مربوط به تجزیه و تحلیل و امنیت داده های پزشکی فراهم کرده. با استفاده از فناوری بلاک چین، یک اکوسیستم داده های سلامت غیرمتمرکز ارائه شده که از محرمانه بودن داده های پزشکی محافظت می کنه. یک زیرساخت سلامت مشترک موثر ایجاد می کنه و اساس جمع آوری داده های بالینی رو افزایش میده.

بیشتر بخوانید: کاربرد هوش مصنوعی در بلاک چین چیست؟

دلایل استفاده از فناوری بلاک چین در سیستم های پزشکی و بهداشت:

• یکپارچگی داده:

یکپارچگی داده به عنوان دقت و سازگاری داده ها یا اطلاعات ذخیره شده در یک سیستم تعریف میشه که به عنوان یک جزء مهم امنیت اطلاعات عمل می کنه. یکپارچگی داده ها با استفاده از فناوری بلاک چین در بخش مراقبت های بهداشتی به دست اومده. محقق لی، پلتفرم مبتنی بر بلاک چین اتریوم رو برای حفظ اصالت و تنوع داده های ذخیره شده در سیستم و در عین حال حفظ حریم خصوصی کاربر پیاده سازی کرده. نگهداری مادام‌العمر داده‌ها در بلاک چین با مفهوم داده‌های اثبات بدوی بودن به دست آمد و سیستم می‌تونه داده‌ها رو در جایی که با داده‌های اصلی یکسان هست، اعتبارسنجی کنه. اگه داده ها آسیب دیده باشن، می توان از طریق بلاک چین بازیابی و تایید شد.

• کنترل دسترسی:

طبق نظر آزاریا وهمکارانش، کنترل دسترسی به عنوان فردی تعریف میشه که دارای اختیارات کامل در تصمیم‌گیری اینکه چه کسی می‌تونه به داده‌های پزشکی خودش دسترسی داشته باشه، و همچنین زمان و میزان دسترسی به داده‌های پزشکی خود با استفاده از فناوری بلاک چین. کنترل دسترسی ممکنه به دخالت مستقیم بیماران در کنترل استفاده از داده های پزشکی منجر بشه. دفتر کل توزیع شده، که یکی از ویژگی های فناوری بلاک چین هست، دسترسی کارآمد و بازیابی EMR ها رو تضمین می کنه.

شخصی به نام فن با همکاری گروهش از یک اثبات مفهوم با یک رابط برنامه نویسی کاربردی با استفاده از فناوری بلاک چین استفاده کردن، که اجازه میده یک سیستم مجوز که در اون هر بیمار قادر به مشاهده، کنترل و تعیین اینکه چه کسی می تونه به سوابق خودش دسترسی داشته باشن. همچنین دسترسی به داده ها توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی رو می توان از طریق قراردادهای هوشمند فناوری بلاک چین با امنیت رمزنگاری به دست آورد.

• ثبت داده ها:

ثبت داده ها به عنوان عملیات جمع آوری و ذخیره اطلاعات در یک دوره زمانی تعریف میشه. این امکان ردیابی انواع تعاملات مانند ذخیره سازی، دسترسی یا اصلاح داده ها، فایل ها یا برنامه های کاربردی در یک سیستم رو فراهم می کنه. ثبت داده ها رو می توان با استفاده از فناوری بلاک چین در بخش مراقبت های بهداشتی به دست آورد.

فناوری بلاک چین به عنوان یک فناوری غیرمتمرکز و بدون دستکاری برای ثبت داده ها عمل می کنه، که اعتماد کاربران رو به سیستم بیمه سلامت، به ویژه با اجرای یک سیستم ذخیره سازی بیمه پزشکی مبتنی بر بلاک چین افزایش میده. به عنوان مثال، داده‌های مربوط به هزینه‌های هر بیمار توسط بیمارستان در بلاک چین ذخیره و ایمن میشه که به شرکت بیمه کمک میکنه تا اطلاعاتی در مورد میزان کل هزینه‌های بیمار به دست بیاره. با این حال، اشخاص ثالث، از جمله شرکت بیمه، نمی تونن داده ها رو اصلاح یا حذف کنن و اختیار دسترسی به داده های پزشکی شخصی بیمار رو ندارن.

• عدم انکار:

عدم انکار اعتبار داده ها رو در یک سیستم مراقبت بهداشتی خاص تضمین می کنه، که توسط هیچکس قابل انکار نیست و اصالت و یکپارچگی داده ها رو تضمین می کنه. از فناوری بلاک چین برای جمع آوری، ذخیره و ردیابی رضایت کارآزمایی بالینی به روشی ایمن، غیرقابل ابطال و قابل تأیید عمومی استفاده شده. این رضایت در ابتدا با استفاده از اثبات مفهوم مهر زمانی زده شد که منجر به عدم انکار داده ها شد. سیستم احراز هویت تضمین می کنه که رضایت کارآزمایی بالینی برای بیماران قابل دسترس هست، در حالی که برای ذینفعان قابل ردیابی هست. یک سند واحد استفاده شده و برای کل فرآیند جمع‌آوری رضایت با مهر زمانی در نظر گرفته شده. این سند نمی تونه خراب بشه و به عنوان یک مدرک قوی برای داده ها در نظر گرفته میشه.

• دستورالعمل های آینده:

فناوری بلاک چین هنوز یک فناوری جدید هست که به طور گسترده در بخش مراقبت های بهداشتی پیاده سازی نشده. این مطالعه می تونه راهنمای تحقیقات آتی، پیاده سازی و ارزیابی فناوری بلاک چین در این بخش باشه. تحقیقات بیشتری باید در رابطه با پیاده سازی فناوری بلاک چین در محیط های مراقبت های بهداشتی واقعی برای درک، توصیف و ارزیابی بهتر انجام بشه. محققان همچنین باید بر روی انجام تحقیقات در مورد ایمنی اجرای فناوری بلاک چین در مراقبت های بهداشتی تمرکز کنن.

مقاله پیشنهادی: بهترین دانشگاه ها برای تحصیل در زمینه بلاک چین

نتیجه و جمع بندی:

مشخص شد که فناوری بلاک چین در محیط‌های مراقبت‌های بهداشتی واقعی، از جمله برای مدیریت سوابق پزشکی الکترونیکی، تحقیقات و آموزش پزشکی، نظارت از راه دور بیمار، زنجیره‌های تامین دارویی، ادعاهای بیمه سلامت، تجزیه و تحلیل داده‌های سلامت و سایر زمینه‌های بالقوه مفید هست. دلایل اصلی اجرای فناوری بلاک چین در بخش مراقبت های بهداشتی به عنوان یکپارچگی داده ها، کنترل دسترسی، ثبت داده ها، نسخه سازی داده ها و عدم انکار شناسایی شده. این یافته ها می تونه به جامعه علمی کمک کنه تا جنبه اجرایی فناوری بلاک چین رو درک کنه. نتایج این مطالعه به شناخت دسترسی و استفاده از فناوری بلاک چین در بخش مراقبت های بهداشتی کمک می کنه.