استخر نقدینگی چیست؟

• 20:02 1403-02-06
• زمان مطالعه: 9 دقیقه

در مقاله استخر نقدینگی چیست؟ به ارائه توضیحاتی در رابطه با استخر نقدینگی، نحوه عملکرد استخر نقدینگی، هدف از استخر نقدینگی و... می پردازیم. نقدینگی بخش اساسی هر دو بازار ارز دیجیتال و مالی است. نقدینگی روشی هست که در اون دارایی ها به سرعت و کارآمد به پول نقد تبدیل میشن و از نوسانات شدید قیمت جلوگیری میشه. اگه دارایی غیر نقد شونده باشه، مدت زیادی طول می کشه تا به پول نقد تبدیل بشه. همچنین استخرهای نقدینگی نقش زیادی در ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز نقدینگی (Defi) دارن که یکی از راه های کسب درامد از ارزهای دیجیتال به شمار میان.

تصور کنین در داخل یه رستوران فست فود منتظر سفارش هستین. نقدینگی با داشتن صندوقدار زیاد قابل مقایسه هست. این موضوع باعث افزایش سرعت سفارشات و تراکنش ها میشه و مشتری ها رو راضی می کنه. از طرف دیگه، نقدینگی با داشتن تنها یک صندوقدار با صف طولانی مشتریان هم قابل مقایسه هست. این موضوع نیز منجر به سفارشات کندتر و معاملات کندتر میشه و مشتریان رو ناراضی می کنه. در تامین مالی سنتی، نقدینگی توسط خریداران و فروشندگان یک دارایی تامین میشه. در مقابل، DeFi برای عملکرد به استخرهای نقدینگی متکی هست. یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) بدون نقدینگی معادل یک کارخانه بدون آب هست. استخرهای نقدینگی راه نجاتی برای DEX ها فراهم می کنند.

استخر نقدینگی چیست؟

احتمالا براتون این سوال پیش اومده که استخر نقدینگی چیست؟ برای پاسخ به این سوال می تونیم اینطوری توضیح بدیم که استخر نقدینگی نوعی سفارش گذاری ارز دیجیتال هست که در یک قرارداد هوشمند قفل شده. این منجر به ایجاد نقدینگی برای معاملات سریع تر میشه. یکی از اجزای اصلی یک استخر نقدینگی، بازارسازان خودکار (AMM) هستن. بازارساز خودکار پروتکلی هست که از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنه تا امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال رو به روشی خودکار به جای بازار سنتی خریداران و فروشندگان فراهم کنه. به عبارت دیگه، کاربران یک پلتفرم AMM استخر نقدینگی رو با توکن تامین می‌کنن و قیمت توکن‌های موجود در استخر با فرمول ریاضی خود AMM تعیین میشه. 

استخرهای نقدینگی همچنین برای افزایش بازدهی و بازی‌های آنلاین مبتنی بر بلاک چین ضروری هستن. استخرهای نقدینگی برای تشویق کاربران پلتفرم های مختلف رمزنگاری به نام ارائه دهندگان نقدینگی (LP) طراحی شدن. پس از مدت زمان معینی، LP ها با کسری از کارمزدها و مشوق‌ها، معادل مقدار نقدینگی که عرضه کردن، پاداش دریافت می‌کنن که به اونها رو توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی (LPT) می نامند. سپس توکن های LP رو می توان به روش های مختلف در یک شبکه دیفای استفاده کرد. سوشی سواپ و یونی سواپ صرافی‌های رایج دیفای هستنن که از استخرهای نقدینگی در شبکه اتریوم حاوی رمزهای ERC-20 استفاده می‌کنن. در همان زمان، پنکیک سواپ از توکن‌های BEP-20 در زنجیره BNB استفاده می‌کنه.

ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی:

بسیاری از پلتفرم‌های غیرمتمرکز از بازارسازان خودکار و استخر لیکوئیدیتی استفاده می کنن، تا امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال رو به روشی خودکار و بدون مجوز فراهم کنن. در واقع، پلتفرم های محبوبی وجود دارن که فعالیت های خودشون رو بر روی استخرهای نقدینگی متمرکز می کنن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله استخر نقدینگی چیست؟ برخی از ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی رو برای شما معرفی کنیم.

•    Uniswap

یکی از ارائه دهندگان محوب استخر نقدینگی، پلتفرم یونی سواپ هست. این پلتفرم به کاربران این امکان رو میده تا بدون نیاز به سرویس متمرکز، ETH رو با هر توکن ERC-20 دیگری مبادله کنن. این یک صرافی منبع باز هست که به هر کسی اجازه میده یک جفت مبادله رو به صورت رایگان در شبکه راه‌اندازی کنه. همچنین این پلتفرم ویژگی های زیادی داره که باعث میشه تا محبوبیت زیادی به دست بیاره.

•    Curve

یکی دیگه از انواع ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی، پلتفرم Curve هست که کاربردها و مزایای زیادی به همراه داره که یک استخر نقدینگی غیرمتمرکز برای استیبل کوین‌های مبتنی بر شبکه اتریوم هست.

•    Balancer

یکی دیگه از ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی، پلتفرم بالانسر هست که محبوبیت زیادی در بین کاربران بازار ارزهای دیجیتال داره. یک پلتفرم غیرمتمرکز که چند گزینه ادغام مانند استخرهای نقدینگی خصوصی و اشتراکی رو ارائه میده که مزایایی رو برای ارائه دهندگان نقدینگی خود ارائه میده.

استخرهای نقدینگی رمزنگاری درDeFi:

استخرهای نقدینگی رمزنگاری در اکوسیستم DeFi (مالی غیرمتمرکز) به ویژه در DEX ها (صرافی های غیرمتمرکز) ضروری هستن. استخرهای نقدینگی ابزاری هستن که به وسیله اون کاربران این امکان رو دارن تا وجوه خودشون رو در قراردادهای هوشمند DEX جمع کنند تا نقدینگی دارایی رو برای معامله گران به منظور مبادله بین ارزها ارائه بدن. استخرهای رمزنگاری سرعت نقدینگی بسیار مورد نیاز و راحتی رو برای اکوسیستم DeFi ارائه میدن. قبل از معرفی بازارسازان خودکار (AMM)، نقدینگی بازار کریپتو برای DEX ها در اتریوم یک مشکل بود.
 DEX ها یک فناوری جدید با یک رابط پیچیده بودن. در اون زمان خریداران و فروشندگان زیادی وجود نداشت، بنابراین یافتن کاربران کافی که مایل به تجارت منظم باشن، چالش برانگیز بود. AMM ها این مشکل محدودیت نقدینگی رو با ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه دهندگان نقدینگی برای تامین دارایی های این استخرها، بدون نیاز به دخالت شخص ثالث، برطرف می کنند. هرچه دارایی ها و نقدینگی بیشتر استخر باشه، معاملات در DEX آسون تر میشه.

استخرهای نقدینگی Crypto چگونه کار می کنند؟

یک استخر نقدینگی از 2 ارز دیجیتال یا توکن تشکیل شده. استخرها بازارهای مختلفی رو برای یک جفت توکن ایجاد می کنن. مبتکر هر استخر جدید قیمت شروع اون دارایی رو تعیین می کنه. اما اگه این قیمت برای استخر با بازار جهانی کریپتو مطابقت نداشته باشه، ارائه‌دهنده نقدینگی می‌تونه سرمایه خودش رو از دست بده. حفظ توکن ها در راستای قیمت های بازار مهم هست، زیرا ارائه دهندگان بیشتر وجوه رو به استخر اضافه می کنن. از اونجایی که استخر نقدینگی سوآپ توکن ها رو تسهیل می کنه، قیمت بر اساس یک الگوریتم قیمت گذاری تنظیم میشه. 

هر مجموعه نقدینگی ممکنه از الگوریتم خاص خود برای محاسبه ارزش استفاده کنه. این الگوریتم تضمین می کنه که استخر بدون توجه به اندازه یک معامله، همیشه نقدینگی داره. نسبت توکن بر قیمت استخر حاکم هست. به عنوان مثال، در استخر DAI/ETH، اگه شخصی DAI رو از استخر بخره، حجم ETH افزایش پیدا می کنه که باعث افزایش قیمت DAI و کاهش قیمت ETH میشه. کل تغییر قیمت بر اساس میزان خرید فرد و میزان تغییر استخر متفاوت خواهد بود. استخرهای بزرگ تر نوسانات کمتری رو مشاهده می کنند، زیرا برای ایجاد تغییرات نیاز به معاملات و خریدهای بسیار بزرگ هست. ارائه دهندگان نقدینگی از کارمزد تراکنش برای دیگران برای خرید و فروش از استخر کسب درآمد می کنند.

 این کارمزدهای تراکنش به استخر نقدینگی بر می گرده تا ارزش توکن های شما رو بیشتر کنه و به رشد استخر کمک کنه. استخرهای نقدینگی تاسیس شده می‌تونن بیش از 1 میلیون دلار سرمایه‌گذاری داشته باشن، که باعث میشه اونها برای معامله‌گران جدیدی که به دنبال شروع کار با ارزهای دیجیتال هستن، نسبتا پایدار باشن. استخرهای کوچکتر می تونن بیشتر مستعد نوسانات در بازار باشن، که می تونه به این معنی باشه که ارزش توکن های شما کاهش پیدا می کنه. با استخر مناسب، می تونین از ثبات ارزش عالی و از دریافت هزینه تراکنش برای افزایش سرمایه گذاری اصلی خودتون لذت ببرین.

هدف از راه اندازی استخر نقدینگی چیست؟

در یک معامله، معامله گران یا سرمایه گذاران می تونن با تفاوت بین قیمت مورد انتظار و قیمت اجرا شده مواجه بشن. این امر در بازارهای سنتی و ارزهای دیجیتال رایج هست. استخر نقدینگی با هدف از بین بردن مشکلات بازارهای غیر نقد شونده از طریق ایجاد انگیزه برای کاربران خود و تامین نقدینگی برای سهمی از کارمزد معاملاتی ایجاد شده و فعالیت می کنه. معاملات با برنامه های استخر نقدینگی مانند Uniswap نیازی به تطبیق قیمت مورد انتظار و قیمت اجرا شده نداره. AMM ها، که برای تسهیل معاملات کارآمد با از بین بردن شکاف بین خریداران و فروشندگان توکن های رمزنگاری برنامه ریزی شدن، معاملات در بازارهای DEX رو آسون و قابل اعتماد می کنن.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی:

استخرهای لیکوئیدیتی نیز مانند موارد دیگه بازار ارزهای دیجیتال مزایا و معایبی دارن که از موارد مهم برای مطالعه و کسب اطلاعات هستن و باید مورد بررسی قرار بگیرن. بنابراین در این پارت از مقاله استخرهای نقدینگی چیست؟ به بررسی مزایا و معایب استخرهای نقدینگی می پردازیم.

مزایای استخرهای نقدینگی:

•    نقدینگی تضمین شده

یکی از مزایای استخرهای نقدینگی، فراهم کردن نقدینگی تضمین شده در هر سطح قیمتی هست. معامله گران مجبور نیستن مستقیما با معامله گران دیگه مرتبط باشن، زیرا تا زمانی که مشتریان دارایی های خودشون رو در استخر سرمایه گذاری کنن، نقدینگی ثابت هست. همین موضوع باعث میشه تا استخرهای نقدینگی مورد استقبال افراد و کاربران زیادی قرار بگیرن و محبوبیت زیادی به دست بیارن.

•    قیمت گذاری خودکار

یکی دیگه از مزایای استخرهای نقدینگی این هست که قیمت گذاری خودکار بازارسازی منفعل رو امکان پذیر می کنند که این موضوع می تونه نقطه مثبتی برای استخرها محسوب بشه. ارائه دهندگان نقدینگی در واقع وجوه خودشون رو به استخر واریز می کنن و قیمت گذاری توسط قرارداد هوشمند انجام میشه.

•    کسب درآمد

یکی دیگه از مزایای استخرهای نقدینگی این هست که هر کسی می تونه تامین کننده نقدینگی بشه و کسب درآمد کنه. استخرهای نقدینگی به هیچ کارمزد لیست، KYC یا سایر موانع مرتبط با مبادلات متمرکز نیاز ندارن. اگه سرمایه‌گذار بخواد نقدینگی رو در اختیار استخر قرار بده، معادل ارزش دارایی‌ها رو واریز می کنه.

•    هزینه گس کمتر

قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت رو دارن که مبالغ معامله شده رو به کیف پول برگردونن اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده میشه که همان دارایی ها رو مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنن.

•    عدم نیاز به استراتژی

بازارسازها در صرافی های متکی به دفتر سفارش، لازم هست که دائما سفارش های معاملاتی خودشون رو آپدیت کنن و نوسان قیمت رو در نظر بگیرن. بازارسازها زمان و تخصص لازم رو برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشن اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خودشون رو وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها رو به قراردادهای هوشمند واگذار کنن.

معایب استخرهای نقدینگی:

استخرهای نقدینگی با وجود مزایای زیادی که به همراه دارن، معایبی نیز به همراه دارن که باعث میشه تا افراد دید بدی به این استخرها داشته باشن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله استخر نقدینگی چیست؟ برخی از معایب استخرهای نقدینگی رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم.

•    نوسانات قیمتی

یکی از معایب استخرهای نقدینکی، وجود نوسانات قیمتی هست. نوسانات قیمتی یکی از مواردی هست که جزو معایب استخرهای لیکوئیدیتی محسوب میشه، چرا که نوسانات قیمتی سبب ضررهای غیرقابل جبران میشه و وقتی که سرمایه گذار، سرمایه خودش رو از بازار کریپتوکارنسی خارج می کنه، زیان وارده غیر قابل جبران هست که گاها این ضرر با پاداش هزینه تراکنش جبران میشه که میزان این پاداش بستگی به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی داره.

•    مشکلات قراردادهای هوشمند

یکی دیگه از معایب استخرهای نقدینگی، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند هست. این مشکلات زمانی رخ میدن که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشه. بنابراین بهتره که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشه.

ییلد فارمینگ یا استخر لیکوئیدیتی:

فرض کنید شخصی می خواد تجربه معاملاتی بهتری داشته باشه. دراین صورت، پروتکل‌های مختلف با ارائه توکن‌های بیشتر برای استخرهای خاص، کاربران رو به ارائه نقدینگی تشویق می‌کنه. شما می تونین از این استخرهای نقدینگی مشوق به عنوان ارائه دهنده برای کسب حداکثر مقدار توکن های LP (کاوی نقدینگی) استفاده کنین. استخراج نقدینگی به این معناست که چگونه LP های صرافی ارز دیجیتال می تونن درآمد توکن LP خودشون رو در یک بازار یا پلتفرم خاص بهینه کنن. بازارهای مختلف DeFi، پلتفرم‌ها و استخرهای مشوق به شما امکان میدن، برای تهیه و استخراج نقدینگی از طریق توکن‌های LP پاداش دریافت کنین. 

ییلد فارمینگ عبارت هست از قرار دادن یا قفل کردن رمزارزها در یک پروتکل بلاک چین برای ایجاد پاداش های توکن شده. این هست که توکن‌ها رو در برنامه‌های مختلف DeFi قرار میده یا قفل می‌کنه تا پاداش‌های توکن‌شده‌ای ایجاد کنه که درآمد رو به حداکثر برسونه. در نتیجه، این به یک ارائه‌دهنده نقدینگی صرافی ارز دیجیتال اجازه میده تا بازده بالایی رو برای ریسک تا حدودی بالاتر جمع‌آوری کنه، زیرا الگوریتم وجوه، اونها رو بین جفت‌های معاملاتی و استخرهای مشوق با بالاترین کارمزد معاملات و پرداخت‌های توکن LP در چندین پلتفرم توزیع می‌کنه. این نوع سرمایه گذاری نقدینگی می تونه به ناچار وجوه کاربر رو در جفت دارایی با بالاترین بازدهی قرار بده.

آیا استخرهای رمزنگاری ایمن هستن؟

استخرهای نقدینگی فناوری‌های کلیدی پشت فناوری مالی غیرمتمرکز فعلی هستن. اونها تجارت غیرمتمرکز، تولید بازده، وام دهی و بسیاری موارد دیگه رو امکان پذیر می کنن. این قراردادهای هوشمند تقریبا تمام بخش‌های DeFi رو تأمین می‌کنن و احتمالا به این کار ادامه خواهند داد. اما وقتی نوبت به ارزیابی ایمنی یک استخر نقدینگی می‌رسه، باید در نظر داشته باشین که مانند هر سرمایه‌گذاری دیگه ای، این سرمایه‌گذاری نیز خطرات خودش رو داره در حالی که می‌تونه، سودآور باشه.

کلام پایانی: 

تلاش کردیم در مقاله استخر نقدینگی چیست؟ اطلاعات کامل و کاربردی در رابطه با استخرهای نقدینگی خدمتتون ارائه کنیم. همونطور که بیان کردیم استخرهای نقدینگی نقش مهمی در اکوسیستم DeFi دارن و سبب غیر متمرکز شدن Defi شدن. برای شرکت در استخرهای نقدینگی، کاربر نیازی به رعایت معیارهای واجد شرایط بودن یا پر کردن فرم‌های KYC نداره. ارائه دهندگان نقدینگی می تونن با مشارکت در استخرهای نقدینگی درآمد کسب کنن که منجر به تمرکززدایی بیشتر میشه و مشکل دستکاری بازار رو که یکی از چالش های مرتبط با شفافیت بازارهای رمزنگاری هست، برطرف می کنه. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار ارزهای دیجیتال و خرید کریپتوکارنسی ها می تونین از صرافی ایران بایننس کمک بگیرین.